پرش به محتوای اصلی

گفتیم که دوخت بست دوزی یا ثابت دوزی همواره با استفاده از دو  نخ، صورت می گیرد. اول نخ 6 لای دمسه و یا قیطان نازک، که در قسمت دلخواهی از کار قرار می گیرد و دوم نخی که با آن روی نخ اول را بست می زنند. واضح است که هماهنگی نخ ها ،فاصله نخ های خوابانده شده روی طرح، فاصله بست ها و تعداد بست ها در فاصله های مشخص ؛ هر کدام شکل و تنوع تازه ای در اجرای این دوخت بنیادی به وجود می آورد که سوزندوز می تواند در طرح های متفاوت ، آن را به کار گیرد.

در تصویر زیر نمونه ای از تکنیک دوخت بست دوزی یا ثابت دوزی را می بینید که توسط خانم نسیبه خانعلی پور از آموزشگاه شب افروز، بر روی طرحی از یک خانه قارچی؛ سوزندوزی شده است. در این نمونه از دو رنگ زرشکی و نارنجی در ردیف های کاملا چسبیده به یکدیگر و با فواصل کم و با تعداد بیشتری از بست، تکنیک دوخت ثابت دوزی برای دوخت خانه قارچی؛ استفاده شده که بسیار زیباست. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید

بست دوزی یا ثابت دوزی- نسیبه خانعلی پور

……و اینک شقایقی دوخته ام در بارانی از عشق و نور . گویی که ستاره هایی بر گونه گلبرگ های شقایقم روییده است. شقایق هایی که چون همیشه رویای صبح دارند و بهار.

نمونه ارزشمندی از دوخت نخ فانتزی (لمه) بر گلبرگ های یک شقایق را، در تصویر زیر می بنید که توسط خانم بنت الهدی اصغری، سوزندوزی شده است. در دوخت این گلبرگ ها رنگ های مختلف از قرمز تا زرشکی به همراه نخ لمه، به صورت ترکیبی استفاده شده است. تکنیک های دوخت این شقایق نیز، ساتن دوزی، کوتاه و بلند و سایه روشن دوزی می باشد. استفاده از پارچه لمه و براق برای دوخت، نیز جلوه ویژه ای به شقایق بخشیده و زیبایی آن را افزون نموده است.

بسیار زیباست. اینطور نیست؟!!!!  برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید .

 

شقایق و نخ لمه- بنت الهدی اصغری

در کنار دوخت مو ها ی صاف، که کاربرد اول و اصلی سوزندوزان در طرح های مختلف می باشد، گاهی دوخت موهای فرفری نیز مطرح می شود که می تواند انگیزه و زیبایی خاصی در طرح های مختلف سوزندوزی ایجاد و این طرح هارا خاص نماید. این شیوه از دوخت مو، در واقع کاربرد همان تکنیک روکوکو یا گره ایرانی می باشد. به این صورت که گره های ایرانی به صورت کوتاه و بلند در کنار یکدیگر قرار می گیرند و موها را در راستای قد مو، از بالا به پایین شکل می دهند.

نمونه زیبایی از دوخت این نوع مو را در یک تابلوی سوزندوزی می بنید که توسط خانم فاطره محمدیان دوخته شده است. در دوخت این نوع مو  از دو رنگ نخ به صورت ترکیبی استفاده شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید

دوخت موهای فری بلند- فاطره محمدیان

در امتداد ثانیه هایی به رنگ آبی بی انتهای آسمان، حرمت دلنشین خیال دوست را، بر گلبرگ های بنفشه ای می دوزم که بال پریدن پروانه ای باشد. بنفشه ای که رنگ در رنگ است و پروانه گون . بنفشه ای که دل را به میهمانی دوست می کشاند و از مهر لبریز می نماید.

نمونه ای از دوخت بنفشه را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم روزا نورمحمدیان  بر روی شال و شلوار جین دوخته شده که به همراه یک دست بند گلدوزی شده زیبایی از جین؛ هماهنگی چشم نوازی را ایجاد نموده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی های زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

بنفشه های من- روزا نور محمدیان

در کنار دوخت مو ها ی صاف بلند به شیوه هم سطح، که کاربرد اول و اصلی سوزندوزان در طرح های مختلف می باشد، گاهی دوخت عروسک هایی با موهای کوتاه نیز امری اجتناب ناپذیر می باشد. واضح است که این امر با تکنیک ساقه دوزی توپر در اندازه و فرم موهای کوتاه ؛ اجرا می شود.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت موهای کوتاه را می بینید که توسط خانم خدیجه اصغری از آموزشگاه شب افروز، روی یک روبالشی زرد- نارنجی؛ دوخته شده و بسیار زیباست. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

دوخت موهای صاف و کوتاه- خدیجه اصغری

برای دوخت مو در طرح های مختلف سوزندوزی تکنیک های مختلفی، منطبق با طرح مو؛ می توان ارائه نمود. ساده ترین و رایج ترین تکنیک در دوخت مو، دوختن موهای صاف به شیوه هم سطح می باشد. که  به صورت کوتاه و نیمه بلند معمولا با چتری و بدون چتری دوخته می شوند.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت را در طرح دختر گلفروش و درخت می بینید که توسط خانم فاطره محمدیان از آموزشگاه شب افروز بر روی پارچه خاکستری و برای یک تابلوی دیواری؛ دوخته شده است. برای دوختن این موها از دو رنگ نخ به شیوه ترکیبی و تکنیک ساقه دوزی تو پر؛ استفاده شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

دوخت موهای صاف- فاطره محمدیان

بر بال خیال درونم می نشینم و ثانیه های رویاهایم را یک بار دیگر مرور می کنم. آنگاه سوزن و نخ به دست می گیرم و تجربه های تازه ام را در میان گل های داودی رنگارنگی که تمام رویایم را پر کرده، می نشانم . یک باغ کوچک و زیبا،  از گل های داودی بر لباسم می دوزم تا در انتظار بهاری تازه ؛ تجربه های تازه تری را بیابم. تجربه هایی شیرین که به یقین نقشی از تاریخ سرزمینم را ماندگار خواهد ساخت.

تصویر زیر نمونه ای از اولین تجربه های شیرین و زیبای خانم نرگس نقوی از آموزشگاه شب افروز، می باشد که در میان گل های داودی و بر روی لباسی ساده نقش بسته و به خوبی تصویری از بهار را در ذهن تداعی می نماید. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید

گلهای داودی و بهار- نرگس نقوی

دوخت سرخسی غیر از برگ برای دوختن گلبرگ ها نیز به کار می رود . اما این تکنیک از دوخت منحصر به برگ و گلبرگ نیست و کاربردهای دیگری نیز دارد . از جمله این کاربرد ها می توان به دوخت لباس در طرح های عروسکی و غیره نام برد که با ارائه آن امکان نقش اندازی روی لباس و ایجاد جلوه خاصی بر طرح های سوزندوزی امکان پذیر می شود.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت سرخسی را می بینید که توسط خانم روزا نورمحمدیان، روی پیراهن یک عروسک که در میان باغی از گل قرار گرفته، به صورت رفت و برگشت؛ اجرا شده و بسیار زیباست. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید

دوخت سرخسی -روزا نور محمدیان

دوخت برگ سرخسی به واقع، دوختن نوعي برگ باز ميباشد. يك شلال عمودي در رأس برگ مي دوزيم و سوزن را از سمت چپ نزديك شلال بيرون مي آوريم. در حاليكه نخ را به صورت حلقه با انگشت شصت  چپ نگهداشته ايم، سوزن را از سمت راست به مركز يعني انتهاي شلال عمودي، بيرون مي آوريم و بست عمودي مي زنيم سپس سوزن را از سمت چپ بيرون مي آوريم و ادامه مي دهيم تا تمام سطح برگ پر شود.

نمونه ای از دوخت این نوع برگ را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم  مریم قلی پور از آموزشگاه شب افروز، در کنار برگ های بلند لاله؛ سوزندوزی شده است.  

دوخت سرخسی- مریم قلی پور

شاخه ای از یک گل رز هستم که نه در باغ، بر روی لباس تو روییده ام. تجربه ای تازه از اولین هماهنگی میان سوزن و نخ، پارچه و کارگاه، طرحی از یک گل و ثانیه های مهربانی که می خواهند در تاریخ این سرزمین ماندگار شوند. تجربه ای تازه از اولین نخ هایی که به سوزن کشیده ای و با تمام دلت دوخته ای. تجربه ای از یک احساس تازه و لذتی که توانسته تا ثانیه هایی ماندگار بیافرینی. شاید در زمانی دیگر و روزهایی دیگر، مرا نپسندی و رز های بسیار دیگری را با تمام دلت بدوزی. شاید این شاخه کوچک رز را فراموش کنی اما مطمئن هستم که تا همیشه  به خاطر خواهی داشت که اولین تجربه ات را با من یعنی یک شاخه گل رز کوچک ، شروع کرده ای.

در تصویر زیر نمونه ای از این تجربه تازه را می بینید که توسط خانم روزا نورمحمدیان از آموزشگاه شب افروز، بر روی یک لباس سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید. 

شاخه ای از یک رز-روزا نور محمدیان

می خواهم پروانه ای روی لباسم بدوزم. برای دوختنش باید رنگ ها را یک به یک برگزینم و با رویای بی انتهای درونم همگام شوم. آنگاه با تمام دلم پارچه را میان دو حلقه چوبی مرتب می کنم و در کوک به کوک طرحی از پروانه ثانیه هایی تکرار ناشدنی را می نشانم. لباسم را می پوشم و همراه پروانه ام، در کنار شاخ و برگ یک گل بخشی از یک میراث ماندگار می شوم که امروزم را به فردای هنر این سرزمین پیوند می زند.

در تصویر زیر طرحی از پروانه سوزندوزی شده می بینید که توسط خانم فاطره محمدیان از آموزشگاه شب افروز، پشت یک مانتو؛ دوخته شده و بسیار زیباست. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

سوزندوزی طرح پروانه- فاطره محمدیان

در سایه روشن خیال تو می رویم . از جام مهربانی تو می نوشم. حرمت نگاه یک دوست می شوم . از میان تار و پود پارچه و حلقه های چوبی، آرام آرام در میان انگشتان تو می رویم تا سرفراز و پویا، در قامت ساقه یک گل؛ باغچه کوچک رویا هایم را بهاری گل افشان کنم و سر بر آسمان سایم.

تصویر زیر نمونه ای از یک گل با لبخند و رنگ آمیزی متفاوت را می بینید که توسط خانم نعیمه منزه ، با تکنیک دوخت دندان موشی کوتاه و بلند و سایه روشن دوزی؛ سوزن دوزی شده است . تکنیک دوخت مرکز این گل نیز دوخت گره فرانسوی توپر میباشد که با نخ لمه نقره ای به همراه نخ دمسه، شکل یافته است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

سوزندوزی لبخند یک گل- نعیمه منزه

در فراز و فرودهستی، گاهی؛ همه رویایم نقشی از یک لاله می شود و بر تکه پارچه ای می نشیند تا هویت و معنای ثانیه هایم باشد.

تصویری از دو لاله زرد با سایه روشن هایی بسیار زیبا را در زیر می بینید که توسط خانم پریسا کــردی از آموزشگاه شب افروز، دوخته شده است. این دو لاله زیبا که با نخ دمسه و با تکنیک دوخت کوتاه و بلند و سایه روشن دوزی، هویت یافته اند، به خوبی می توانند فضایی از یک اتاق را پر نمایند و چشم انداز دلنشینی ایجاد کنند. جهت دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

سوزندوزی گل لاله- پریسا کردی

شقایق ها رویای بهار نیستند، خود بهارند. در بهار می رویند و در بهار نیز زندگی می کنند. می توان طرحی از شقایق بر روی یک لباس دوخت و تمام ثانیه های یک زندگی  را به بهار پیوند زد. بهاری اندیشید و بهاری زندگی کرد.

 در تصویر زیر نمونه زیبایی از دوخت یک گل شقایق را بر روی یک لباس می بینید که توسط خانم فاطمه میر کریم پور از آموزشگاه شب افروز، سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.   

سوزندوزی شقایق و رویای بهار- فاطمه میر کریم پور

شاید برای شما هم این اتفاق افتاده که با دیدن یک گل، لبخند گل را نیز ببینید ، لبخندی که بی شکیب تمنای نگاه شما را به خویش می کشاند و دیدگانتان را پر از رویا و شور زندگی می کند. وقتی نخ و سوزن در میان انگشتان هنرمند سوزن دوز، آرام آرام سینه پارچه را می کاود تا طرحی از زیبایی بیآفریند، می توان لبخند گل را نیز در میان کوک به کوک طرح یافت. می توان دریافت که چگونه با شکفتن و لبخند یک گل، او نیز می شکوفد و در زمزمه درون خویش جاری می شود . هم چون رودخانه ای پر هیاهو، لحظه ها را سپری می کند و ماندگار می سازد. تا بر گلبرگ های همه گل های ثانیه های زندگی اش، لحظه هایی را بدوزد که می داند دوباره تکرار نخواهند شد.

 در تصویر زیر نمونه ای از لبخند زیبای یک گل را می بینید که توسط خانم فاطمه حسن زاده از آموزشگاه شب افروز، بر گونه های گلبرگ یک رز قرمز؛ سوزندوزی شده است.  در سوزندوزی این گل ، نخ دمسه و نخ لمه ، به کار رفته  و از تکنیک های مختلف دوخت مانند دندان موشی کوتاه و بلند و سایه روشن دوزی، گره فرانسوی و گره فرانسوی پایه دار و… استفاده شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

لبخند گل در سوزندوزی- فاطمه حسن زاده

گاهی می توان رنگ دیگری دید و جور دیگری به طرح ها نگریست. جور دیگری که رنگ مایه ای مهربان از خیال دلنشین یک دوست می باشد و به هیاهوی دل و نگاه یک سوزندوز رنگ و لعاب تازه ای می بخشد و حس تازه ای می آفریند. همان حس تازه ای که یک سوزندوزی و لحظه های پاک و دلنشین دوخت را، کاملا خاص می سازد. در تصویر زیر نمونه ای از این نگاه تازه را می یابید. نگاهی تازه به دوخت دو بنفشه ای که در حریم سایه روشن های خیال خانم منیره جعفری، هویت یافته و بر آستین یک لباس روییده اند. بسار زیباست . اینطور نیست؟!!!

تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا و ارزشمند را می توانید با کلیک بر روی کلمه نشانی بیابید

 

گلدوزی بنفشه- منیره جعفری

دوخت داربستی یا بخارا به طور معمول و عمدتا با یک رنگ نخ اجرا می شود و البته گاه نیز از نخ های اسپرت جهت ایجاد سایه روشن در اجرای این دوخت بهره می گیرند. اما دوخت داربستی می تواند بسیار پر کاربرد تر  و توانمند تر در میان طرح ها و نقوش مختلف سوزندوزی جلوه یابد و زیبایی بیشتری را در دوخت به کمک رنگ های هماهنگ، مترادف و یا متضاد؛ ایجاد کند. برای این کار ابتدا شلال های بلندی به فاصله دلخواه، با یک رنگ و به صورت بعلاوه در راستای افقی و عمودی می دوزیم . آنگاه دقیقا با رنگ دلخواه دیگری که می تواند هماهنگ ، مترادف و یا متضاد باشد، دقیقا در کنار شلال های افقی و عمودی رنگ اول، شلال هایی افقی و عمودی با رنگ دوم می دوزیم. بطوريكه پس از دوختن شلال ها، مربع های مساوی در کنار هم داشته باشيم. محل تقاطع اين خطوط افقي و عمودي را با نخ همرنگ يا نخ رنگ ديگر، بست هايي به شكل اريب يا بعلاوه مي دوزيم تا شلال ها را ثابت نگهدارد. گاهي هم از گره فرانسوي در محل تقاطع استفاده مي شود. البته در صورتی که بخواهیم می توانیم فاصله و تعداد شلال ها را با رنگ های دلخواه اضافه کنیم .

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت بخارا یا داربستی را می بینید که توسط خانم فاطمه حسن زاده از آموزشگاه شب افروز بر روی طرحی از یک گلدان به شکل آب پاش؛ دوخته شده است. دوخت بخارا یا داربستی در این طرح و بر روی بدنه آب پاش در دو رنگ، ضمن پر نمودن فضای خالی آب پاش جلوه ویژه ای به آن بخشیده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

دوخت داربستی یا بخارا- فاطمه حسن زاده

دوخت های بنیادی سوزندوزی همیشه برای دوختن حاشیه ها و تکمیل کار انواع سوزندوزی نمی باشد و به خوبی می توان از این دوخت ها به شیوه ای کاملا خلاقانه جهت دوخت انواع طرح های سوزندوزی با تنوع دوخت  و تکنیک های بسیار فراوان؛ استفاده نمود. این شیوه از پر نمودن طرح ها، نه تنها از زیبایی کار سوزندوزی کم نمی کند، بلکه باعث ارائه حرفه ای تر طرح ها نیز می باشد.

نمونه ای از دوخت یک طرح را در تصویر زیر می بینید که در ارائه آن، از دوخت های بنیادی استفاده شده است. این طرح در پشت یک مانتو با استفاده از نخ دمسه در رنگ های متنوع؛ سوزندوزی شده است. به عبارتی دیگر در سوزندوزی روی این طرح علاوه بر تنوع در رنگ، از تنوع در تکنیک نیز استفاده شده است.  این سوزندوزی بسیار زیبا توسط خانم منیره جعفری از آموزشگاه شب افروز؛ دوخته شده و برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

دوخت های بنیادی سوزندوزی در طرح ها- منیره جعفری

لباس ها و نوع پوشش همیشه و در طول تاریخ، نمادی از هویت فرهنگی و تاریخی هر ملت می تواند باشد و دقیقا به همین دلیل؛ دوختن لباس در طرح های متفاوت سوزندوزی؛ جهت نشان دادن همان هویت مستلزم رعایت دقت و حوصله ای می باشد که سوزندوز بتواند بر مبنای خواست طرح، نوع دوخت، رنگ و تکنیک های مختلفی را در دوخت لباس؛ بکار گیرد که متناسب با زمان و مکان درخواست شده طرح باشد.

به عبارتی دوختن لباس در طرح های مختلف سوزندوزی، همیشه یکسان نیست و تابع زمان و مکانی می باشد که هر طرح سوزندوزی برای اجرا طلب می نماید. طرح برخی از لباس ها ساده هستند و برخی دیگر پر نقش و نگار. طرح برخی از لباس ها به سده و دوره خاصی از تاریخ تعلق دارد و برخی دیگر به دوره خاصی تعلق ندارد  و در همه موارد قابل استفاده اند. در برخی از طرح ها اصول یک پوشش رسمی رعایت می شود و در برخی دیگر هیچ اصلی رعایت نمی شود و طرح کاملا به صورت فانتزی می باشد . به طور کلی در همه موارد این سوزندوز است که باید با شناختی نسبی سوزن و نخ را به حضوری پر کشش و جاذب از نظر رنگ، تکنیک و شیوه های دوخت مرتبط سازد.

در تصویر زیر نمونه ای  از دوخت لباس روی یک طرح از سوزندوزی را می بینید که توسط خانم ندا فلاح سوزندوزی شده است. این طرح بر روی تکه پارچه ای به صورت جدا و البته بخشی از یک مانتو، سوزندوزی شده و پس از اجرای سوزندوزی به مانتو متصل شده است. سوزندوزی روی لباس در این طرح زنی را با یک کوزه آب بر شانه نشان میدهد که شالی نیز به دور کمرش بسته است. چهره ای در این طرح نمایان نیست و می تواند مرتبط به هر دوره و یا هر شخصی، با هر نشانه ای باشد. در دوخت این طرح از تکنیک های مختلف سوزندوزی مانند دوخت کوتاه و بلند، سایه روشن دوزی، گره فرانسوی، ساقه دوزی، بست دوزی، ساتن دوزی و…. به شیوه ماهرانه ای استفاده شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی ارزشمند و ماندگار می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

دوخت لباس در طرح های سوزندوزی- ندا فلاح

به گلبرگ هایم نگاه کن. گل شقایق هستم. از دل پارچه روییده ام. با سرانگشت نوازشی که سوزن و نخ را به هجای کوک به کوک گلبرگ هایم کشانده است. هیاهویی در درون خویش دارم. جدالی سخت با سوزن و نخ داشته ام و با این همه آوازهایی ، رازهایی پنهان بر گونه گلبرگ هایم نشانده ام. تا بتوانم نمادی از عشق و مهربانی باشم.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت یک شقایق قرمز را می بینید که توسط خانم نعیمه منزه، از آموزشگاه شب افروز؛ برای یک تابلو  سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

گلدوزی یک شقایق- نعیمه منزه