نوع دیگری نیز از دوخت برگ های دراز و بلند، وجود دارد که به واقع تلفیقی از دو نوع ترکیب در رنگ می باشد . به این شیوه که ابتدا با یک ترکیب از رنگ سبز، دور تا دور برگ را با دوخت ساقه دوی تو پر می دوزند و سپس با ترکیبی روشن تر از رنگ سبز؛ وسط برگ را کامل می کنند.
در تصویر زیر نمونه ای از این نوع دوخت را می بینید که توسط فاطمه تقی زاده ، اجرا شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.
گفتیم که برخی سوزندوزان از قاعده اصلی دوخت برگ های دراز جهت سوزندوزی این گونه برگ ها، استفاده نمی کنند ونمی خواهند کشیدگی برگ ها نشان داده شود و به همین خاطر ابتدا برگ را از درازا، به دوقسمت تقسیم می کنند و هر قسمت آن را به کمک دوخت توپر ساده به شیوه مورب می دوزند. در این موارد معمولا برگ ها کمی پهن تر به نظر می آیند.
نمونه ای از این دوخت را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم فاطره محمدیان از آموزشگاه شب افروز،بر روی طرحی از برگ گل لاله؛ اجرا شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.
گفتیم که برای دوخت گل هایی که دارای برگ های بلند و دراز می باشند، باید از تکنیک هایی استفاده کنیم که بتوانند کشیدگی کامل برگ را نمایان سازند، اما برخی موارد سوزندوز این تکنیک ها را نمی پسندد و یا نمی خواهد کشیدگی بیش از حدی در سوزندوزی برگ نشان دهد. در اینگونه موارد می توان برگ را از وسط به دو قسمت تقسیم نمود و با تکنیک دوخت کوتاه و بلند و سایه روشن دوزی، در هر سمت دوخت برگ را؛ اجرا نمود.
نمونه ای از این دوخت را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم فاطمه میر کریم پور از آموزشگاه شب افروز؛ بر روی طرحی از برگ یک لاله اجرا شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.
لاله هایی دوخته ام سرخ و زرد، بر بستری از رویا و در هجای ثانیه هایی نشانده ام که به تمام حرمت دارند .
…. و تو می توانی دشتی از لاله های عاشق را در ذهن زیبایت به تصویر بکشی و لاله های مرا در میان همه آن لاله های عاشق ببینی. ثانیه های بسیاری به انتظار رویش آنها سرکرده ام و اینک این لاله ها از میان آن ثانیه ها، سرفراز و مغرور روییده اند تا در همیشه تاریخ بمانند.
در تصویر زیر نمونه ای از دوخت لاله های زرد و سرخ را می بینید که توسط خانم فاطمه میر کریم پور ، بر پارچه کتانی سفید؛ دوخته شده و بسیار زیباست. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.
شمیم بارانم، روح ارغوان
سیب سرخ زندگانی، انار عشق
و حرمت جاودانه انگور ، در فصلی یلدایی به سوی سبزه و نور
سال نو مبارک
گفتیم که دوخت بست دوزی یا ثابت دوزی همواره با استفاده از دو نخ، صورت می گیرد. اول نخ 6 لای دمسه و یا قیطان نازک، که در قسمت دلخواهی از کار قرار می گیرد و دوم نخی که با آن روی نخ اول را بست می زنند. واضح است که هماهنگی نخ ها ،فاصله نخ های خوابانده شده روی طرح، فاصله بست ها و تعداد بست ها در فاصله های مشخص ؛ هر کدام شکل و تنوع تازه ای در اجرای این دوخت بنیادی به وجود می آورد که سوزندوز می تواند در طرح های متفاوت ، آن را به کار گیرد.
در تصویر زیر نمونه ای از تکنیک دوخت بست دوزی یا ثابت دوزی را می بینید که توسط خانم نسیبه خانعلی پور از آموزشگاه شب افروز، بر روی طرحی از یک خانه قارچی؛ سوزندوزی شده است. در این نمونه از دو رنگ زرشکی و نارنجی در ردیف های کاملا چسبیده به یکدیگر و با فواصل کم و با تعداد بیشتری از بست، تکنیک دوخت ثابت دوزی برای دوخت خانه قارچی؛ استفاده شده که بسیار زیباست. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید
می خواهم پروانه ای روی لباسم بدوزم. برای دوختنش باید رنگ ها را یک به یک برگزینم و با رویای بی انتهای درونم همگام شوم. آنگاه با تمام دلم پارچه را میان دو حلقه چوبی مرتب می کنم و در کوک به کوک طرحی از پروانه ثانیه هایی تکرار ناشدنی را می نشانم. لباسم را می پوشم و همراه پروانه ام، در کنار شاخ و برگ یک گل بخشی از یک میراث ماندگار می شوم که امروزم را به فردای هنر این سرزمین پیوند می زند.
در تصویر زیر طرحی از پروانه سوزندوزی شده می بینید که توسط خانم فاطره محمدیان از آموزشگاه شب افروز، پشت یک مانتو؛ دوخته شده و بسیار زیباست. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.
در سایه روشن خیال تو می رویم . از جام مهربانی تو می نوشم. حرمت نگاه یک دوست می شوم . از میان تار و پود پارچه و حلقه های چوبی، آرام آرام در میان انگشتان تو می رویم تا سرفراز و پویا، در قامت ساقه یک گل؛ باغچه کوچک رویا هایم را بهاری گل افشان کنم و سر بر آسمان سایم.
تصویر زیر نمونه ای از یک گل با لبخند و رنگ آمیزی متفاوت را می بینید که توسط خانم نعیمه منزه ، با تکنیک دوخت دندان موشی کوتاه و بلند و سایه روشن دوزی؛ سوزن دوزی شده است . تکنیک دوخت مرکز این گل نیز دوخت گره فرانسوی توپر میباشد که با نخ لمه نقره ای به همراه نخ دمسه، شکل یافته است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.
در فراز و فرودهستی، گاهی؛ همه رویایم نقشی از یک لاله می شود و بر تکه پارچه ای می نشیند تا هویت و معنای ثانیه هایم باشد.
تصویری از دو لاله زرد با سایه روشن هایی بسیار زیبا را در زیر می بینید که توسط خانم پریسا کــردی از آموزشگاه شب افروز، دوخته شده است. این دو لاله زیبا که با نخ دمسه و با تکنیک دوخت کوتاه و بلند و سایه روشن دوزی، هویت یافته اند، به خوبی می توانند فضایی از یک اتاق را پر نمایند و چشم انداز دلنشینی ایجاد کنند. جهت دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.
شاید برای شما هم این اتفاق افتاده که با دیدن یک گل، لبخند گل را نیز ببینید ، لبخندی که بی شکیب تمنای نگاه شما را به خویش می کشاند و دیدگانتان را پر از رویا و شور زندگی می کند. وقتی نخ و سوزن در میان انگشتان هنرمند سوزن دوز، آرام آرام سینه پارچه را می کاود تا طرحی از زیبایی بیآفریند، می توان لبخند گل را نیز در میان کوک به کوک طرح یافت. می توان دریافت که چگونه با شکفتن و لبخند یک گل، او نیز می شکوفد و در زمزمه درون خویش جاری می شود . هم چون رودخانه ای پر هیاهو، لحظه ها را سپری می کند و ماندگار می سازد. تا بر گلبرگ های همه گل های ثانیه های زندگی اش، لحظه هایی را بدوزد که می داند دوباره تکرار نخواهند شد.
در تصویر زیر نمونه ای از لبخند زیبای یک گل را می بینید که توسط خانم فاطمه حسن زاده از آموزشگاه شب افروز، بر گونه های گلبرگ یک رز قرمز؛ سوزندوزی شده است. در سوزندوزی این گل ، نخ دمسه و نخ لمه ، به کار رفته و از تکنیک های مختلف دوخت مانند دندان موشی کوتاه و بلند و سایه روشن دوزی، گره فرانسوی و گره فرانسوی پایه دار و… استفاده شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.
گاهی می توان رنگ دیگری دید و جور دیگری به طرح ها نگریست. جور دیگری که رنگ مایه ای مهربان از خیال دلنشین یک دوست می باشد و به هیاهوی دل و نگاه یک سوزندوز رنگ و لعاب تازه ای می بخشد و حس تازه ای می آفریند. همان حس تازه ای که یک سوزندوزی و لحظه های پاک و دلنشین دوخت را، کاملا خاص می سازد. در تصویر زیر نمونه ای از این نگاه تازه را می یابید. نگاهی تازه به دوخت دو بنفشه ای که در حریم سایه روشن های خیال خانم منیره جعفری، هویت یافته و بر آستین یک لباس روییده اند. بسار زیباست . اینطور نیست؟!!!
تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا و ارزشمند را می توانید با کلیک بر روی کلمه نشانی بیابید
آوایی پر بهانه ام که در شادمانه ترین لحظه ها می رویم. از دل شب و ستاره ها برخاسته ام و با سپیده آغاز شدم تا همراه نور شوم و روزنه ای از رویش، برای فردای این سرزمین باشم.
در تصویر زیر چند گل رز کوچک با سایه روشنی از رنگ های صورتی را می بینید که توسط خانم محدثه وثوقی به همراه غنچه و برگ ها، با نخ دمسه بر پارچه کتان سفید؛ دوخته شده و جلوه گری ویژه ای به وجود آورده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.
به طور کلی سرمه دوزی به واقع به دو حرفه مجزا ولی مکمل، تقسیم می شود. از آن میان می توان به حرفه سرمه دوز تزیینی و سرمه دوز سنتی اشاره نمود. با اینکه هر دو حرفه از مجموعه رو دوزی های سنتی در صنایع دستی مباشند، ولی هر کدام از این دو حرفه مواردی را شامل می شوند که خاص و تفکیک کننده میان سنتی بودن و روز بودن حرفه را به خوبی نمایان می سازد. .
در حرفه سرمه دوز سنتی، تکنیک های مختلف آموزش و تولید، مصرف مواد مختلف و نیز جنس پارچه ها به شیوه سنتی استفاده می شود. در این حرفه جنس پارچه ها عمدتا ترمه و مخمل می باشد تا بتواند به دلیل پر کاری تکنیک ها توانایی نگهداری تولید را داشته باشد. همراهی پیله دوزی، بلرسان دوزی، یراق دوزی و مروارید دوزی در حرفه سرمه دوزی سنتی؛ امری اجتباب ناپذیر می باشد. نوع تولید نیز عمدتا رومیزی، لباس های فاخر، روکش اماکن متبرکه و تابلو های نفیس می باشد. به دلیل استفاده از جنس پارچه ترمه و مخمل در سرمه دوز سنتی، رنگ ها نیز ماهیت خودشان را می یابند و بیشتر رنگ های مورد استفاده در نقوش، طلایی و نقره ای است که تداعی طلا و نقره را می نماید.
تصاویر نمونه دوخته شده از سرمه دوزی سنتی توسط خانم مریم توکلی از آموزشگاه شب افروز می باشد. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی ارزشمند و زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.
به گلبرگ هایم نگاه کن. گل شقایق هستم. از دل پارچه روییده ام. با سرانگشت نوازشی که سوزن و نخ را به هجای کوک به کوک گلبرگ هایم کشانده است. هیاهویی در درون خویش دارم. جدالی سخت با سوزن و نخ داشته ام و با این همه آوازهایی ، رازهایی پنهان بر گونه گلبرگ هایم نشانده ام. تا بتوانم نمادی از عشق و مهربانی باشم.
در تصویر زیر نمونه ای از دوخت یک شقایق قرمز را می بینید که توسط خانم نعیمه منزه، از آموزشگاه شب افروز؛ برای یک تابلو سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.
در مطالب گذشته گفته شد که برای دوخت پیله و استفاده از پیله به جای گلبرگ های یک گل چه باید کرد و نحوه دوخت آن به چه شیوه ای می باشد. اما یک روش سنتی نیز برای دوخت پیله ها وجود د ارد و آن استفاده از بلرسان می باشد. بلرسان یا بلرسنت یک نوع سرمه سخت می باشد که قابلیت انعطاف کمتری نسبت به انواع سرمه دارد و عمدتا جهت دور گیری برگ ها و گلبرگ ها و… به کار می رود. در روش سنتی از دوخت پیله پس از اجرای دوخت پیله ، دور تا دور بخش های پیله دوزی شده با سرمه یا بلرسان دوخته می شود.
نمونه ای از دوخت بلرسان دور یک گل پیله دوزی شده را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم مریم توکلی دوخته شده است.
موسم بهار است و فصل رویش شقایق در گوشه و کنار باغ ها ، مزارع و دشت های مازندران و البته این زیبایی شگفت انگیز از رنگ ها و سایه روشن ها، هر سوزندوزی را به توجه بیشتری در اطرافش وا میدارد و شاید هم تمنای دوختن و رویش گلبرگ ها را در میان انگشتانش، فرا خواند و نهایتا با چند رنگ نخ، تکه پارچه و حلقه ای از کارگاه این شگفتی را بدوزد.
دوختن این شگفتی و زیبا یی را در تصویر ی می بینید که در میان انگشتان خانم ندا فلاح از آموزشگاه شب افروز؛ به بار نشسته و روییده است. دو شقایق با غنچه، ساقه و برگ که بر پارچه ای سپید، در ثانیه هایی سرشار از زندگی روییده اند و با سایه روشن هایشان، همان ثانیه های سرشار را؛ ماندگار ساخته اند.
برای دیدن تصاویر بیشتری از این نمونه ارزشمند می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید. در میان تصاویر ارائه شده ، تصاویری نیز از پشت کار این سوزندوزی را می توانید ببینید.
بنفشه ها مهربان هستند و ساده. صمیمی هستند و عاشق. زیبا، پرشور و بسیار پر رمز و راز، بر بوته ای کوچک، آرام آرام در میان دیدگان من و شما می رویند و بر ساقه های خویش می ایستند. رنگ در رنگ هستند و جلوه ای از رویای سبز بهار. با هیچ دست و نگاهی بیگانه نیستند و البته می توانند درون هر حلقه ای از سوزندوزی و بر هر زمینه ای از پارچه حتی پارچه جین، نیز برویند.
در تصویر زیر نمونه ای بسیار زیبا از دوخت بنفشه ها را می بینید که توسط خانم نعیمه منزه از آموزشگاه شب افروز بر شلوار جین؛ سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی ارزشمند می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.
به گلبرگ هایم نگاه کن . به خطوط بلند و کوتاهی که با نخ و رنگ، بر سینه من دوخته شده بنگر. سایه روشن های ثانیه ها را ببین. حضور هر نخ و رنگ را لمس کن. سینه سینه سخن دارم و دنیایی وسیع از زیبایی می بینم. گلبرگ به گلبرگ رازهای نا شکفته را عیان می سازم. می خواهم در میان دستهای تو بشکفم. سبز شوم. عیان شوم و مهربان شوم در لحظه های نامهربان هستی.
هر کسی که با سوزندوزی آشنایی داشته باشد و نقشی را دوخته باشد، بخوبی می داند که هر سوزن دوزی با سوزن و نخ نگاه خودش، گل درون خودش را می دوزد. گل ثانیه های بی شماری که دور از هیاهوی روزمره گی، نرم و شیرین بر بستری از خیال؛ درون حلقه ای چوبی رنگ می گیرد و می خواهد تا بماند. این گل می تواند هر رنگ و هر ساختاری داشته باشد. این گل می تواند بر هر پارچه ای و در هر ذهن و خیالی شکل گیرد. مهم این است که وقتی شما آن را می دوزید، رنگ ثانیه های شما را دارد و بر پهنای خیال شما روییده است. طعم شکفتن را با شما تجربه کرده و می خواهد هویت ثانیه های شما باشد. راستی گل ثانیه های شما چه رنگی است؟
در تصویر زیر نمونه ای از دوخت یک شقایق زرد را می بینید که توسط خانم مهسا محمد نتاج، از آموزشگاه شب افروز؛ بر روی مانتویی قرمز سوزندوزی شده است و براستی زیباست. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.
می توان گفت که پر کاربرد ترین دوخت و در عین حال ابتدایی ترین دوخت که جزو الفبای سوزندوزی نیز می باشد، دوخت گره فرانسوی می باشد. که به دلیل آسان بودن اجرا، در بسیاری موارد حتی می توان آن را جایگزین دوخت های دیگر نیز نمود و فضاهای بسیاری را با این دوخت پر نمود.
برای اجرای دوخت گره فرانسوی، ابتدا سوزن را از طرف پشت پارچه به رو می آوریم. سپس نخ را ۳ الی ۵ بار دور سوزن می ییچانیم و به همان نقطه فرو می کنیم. توجه داشته باشید که شصت دست چپ روی نخ و سوزن باشد تا نخ هنگام عبور دوباره در پارچه تغییر فرم ندهد. این دوخت برای پرکردن وسط گل و پرچم استفاده میشود.
در تصویر زیر نمونه ای از دوخت گره فرانسوی را می بینید که توسط خانم ندا فلاح از آموزشگاه شب افروز در میانه یک گل دوخته شده است. هنگام دوخت گره فرانسوی های وسط این گل و درست در میانه دایره از ترکیب رنگ زرد و اندکی قرمز جهت جلوه دهی بیشتر و طبیعی تر شدن سوزندوزی استفاده شده است که بر زیبایی این سوزندوزی نیز افزوده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.
