Skip to main content

کسی که با سوزن دوزی آشنایی داشته باشد، همیشه یک پارچه ساده به هر رنگی که باشد، وسوسه اجرای سوزن دوزی را با هر حرفه ای که او در آن مهارت داشته باشد؛ می آفریند. گویی بوم نقاشی سفیدی است که تمنای مداد و طرح و رنگ را، در درون خودش پروده و مشتاق دست های عاشقی است که تمام آن رویا و اوج خیال را هر چه زیبا و زیباتر بیافریند.

در تصاویر زیر نمونه ای از دوخت گلدوزی برزیلی را روی یک پیراهن زرشکی می بینید که با نخ عمامه سوزندوزی شده است. ابتدا طرحی به صورت شاخه ای و قرینه جهت گلدوزی روی کمر و یقه این پیراهن آماده شده آنگاه با کمک رنگ هایی از طیف رنگ همان لباس  و ایجاد سایه روشن، گل های رز ی بسیار زیبا  دوخته شده است. این گل های رز، در میان  شاخ و برگهایی سبز و در کنار گلهای وحشی زرد؛ کاملا درخشنده  و پویا چشم  هر بیننده ای را به جلوه گری خود متمرکز می سازند و اینکه اگر چه نه بر پهنای خاک ، اما توانسته اند تا بر پارچه ای برویند و رشد کنند. گلدوزی برزیلی روی این پیراهن زرشکی در کارگاه سوزندوزی شب افروز، اجرا شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا ، بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

گلدوزی برزیلی و یک پیراهن زرشکی- سوزندوزی شب افروز
گلدوزی برزیلی و یک پیراهن زرشکی- سوزندوزی شب افروز

آوایی پر بهانه ام که در شادمانه ترین لحظه ها می رویم. از دل شب و ستاره ها برخاسته ام و با سپیده آغاز شدم تا همراه نور شوم و روزنه ای از رویش، برای فردای این سرزمین باشم.

در تصویر زیر چند گل رز کوچک با سایه روشنی از رنگ های صورتی را می بینید که توسط خانم محدثه وثوقی به همراه غنچه و برگ ها، با نخ دمسه بر پارچه کتان سفید؛ دوخته شده و جلوه گری ویژه ای به وجود آورده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

رزهای ایرانی- محدثه وثوقی

 دوخت طرح ها، برگ یا گل به شیوه سه بعدی و به عبارتی برجسته و آزاد، در بیشتر حرفه های سوزندوزی جایگاه خاص خودش را دارد. گل ها در اندازه و شکل های متفاوتی ارائه می شوند و کاربرد های متفاوتی نیز می یابند. اغلب با افزودن سنجاق در زیر و انتهای لایه آخر برای سنجاق سینه و چسباندن آن به انواع گیره مو یا شانه سر و یا آویزهای گردنبند و حلقه های انگشتر کاربرد خاص را تجربه می کنند.

در تصاویر زیر نمونه هایی از این کاربرد را در دو حرفه پولک و منجوق دوزی و حرفه ابریشم دوزی، جهت تزیین روی لباس می بینید که توسط خانم شیوا امیر سلیمانی و خانم فاطمه ولی پور ، سوزندوزی و به شکل گل یقه؛ استفاده شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این دو سوزندوزی بسیار زیبا، می توانید بر روی کلمه نشانی ۱ و نشانی ۲ کلیک نمایید.

گلهای سه بعدی روی لباس- شیوا امیر سلیمانی
گلهای سه بعدی روی لباس- فاطمه ولی پور

دوخت پیچ رز و یا رز ایرانی در بسیاری موارد به صورت تکی، گاه با مرواریدی در میانه و گاهی با گره ای در میانه( فرانسوی و یا ایرانی)؛ مورد استفاده قرار می گیرد. ولی گاهی با استفاده از تکنیک های گلدوزی برزیلی می توان این رز را رنگ و لعاب تازه ای بخشید و در قالب زیباتری ارائه نمود.

در تصاویر زیر نمونه ای ازدوخت گل های رز ایرانی را بر روی یک بافتنی می بینید که در کارگاه سوزندوزی شب افروز، سوزن دوزی شده است. گل های رز ایرانی روی این بافتنی به رنگ زرد دوخته شده و رنگ دیگری از زرد، به کمک تکنیک گلدوزی برزیلی و به صورت سایه روشن؛ جلوه گل را افزون نموده است.

تصاویر بیشتری از این سوزن دوزی زیبا را می توانید با کلیک بر روی کلمه نشانی بیابید.

رز ایرانی در میان گلدوزی برزیلی- سوزندوزی شب افروز

 در حرفه های مختلف سوزندوزی همیشه دوخت سوزندوزی و اجرای تکنیک های مختلف آن بر سطح پارچه اصلی  نمی شود و گاه بر حسب ضرورت سوزندوز می خواهد طرح را بر زمینه دیگری اجرا و در جای دیگری استفاده نماید. این شیوه از اجرای سوزندوزی یا دوخت به شیوه آزاد که امروزه با نام پنل دوزی مطرح می باشد، برخلاف تصور گروهی از سوزندوزان؛ اصلا شیوه تازه ای نیست و در بسیاری از دوره های تاریخی و در میان ملل مختلف که کار سوزندوزی انجام می دهند مرسوم بوده و هست.

در دوخت  سوزندوزی به شیوه آزاد، ابتدا  طرح مورد نظر را با روش ها و تکنیک های مختلف بر روی تکه پارچه ای از جنس تور ، نمدی و یا هر پارچه ای که ریشه ریشه نشود؛ می دوزیم و پس از اجرای کار، با قیچی؛ دور تا دور طرح دوخته شده را جدا و در محل دلخواه نصب می کنیم. این شیوه به دوخت پنل نیز معروف است و این روزها در میان بسیاری از حرفه های سوزندوزی رایج می باشد. عمده حرفه هایی که با پنل دوزی در ارتباط قرار می گیرند، عبارتند از سرمه دوزی، گلدوزی و دوخت پولک و منجوق و….. و….. میباشد و البته در برخی حرفه ها، دوخت و استفاده از پنل می تواند به صورت ساده یا برجسته مورد استفاده قرار گیرد.

نمونه ای از این دوخت یعنی پنل دوزی را در حرفه سرمه دوزی می بینید که توسط خانم مریم پور کیا از آموزشگاه شب افروز، دوخته شده و بر روی زمینه های مختلفی از لباس و  رنگ های متفاوت قرار گرفته است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

دوخت به شیوه آزاد یا پنل دوزی- مریم پور کیا

یکی از کاربرد های بسیار جالب و رایج این روزهای سوزندوزی، در میان اغلب سوزندوزان؛ استفاده از حلقه های گلدوزی به جای قاب تابلو های دیواری می باشد.  به این صورت که ابتدا سوزندوز، طرح دلخواهی را انتخاب می کند و با هر نوع حرفه سوزندوزی و درجه مهارتی که با آن آشنایی دارد و با هر تعداد تکنیک و شیوه ای که می خواهد تصمیم به دوخت می گیرد و به تناسب آن مواد اولیه ، نخ و رنگ هایی را بر می گزیند و دوخت سوزندوزی را در میانه حلقه ها اجرا می کند و به دیوار می اویزد. نمونه هایی از این نوع قاب را در زیر می بینید که توسط خانم ها، سارا غلامپور و فاطمه امیدیان، از آموزشگاه شب افروز؛ اجرا شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی های زیبا بر روی کلمه نشانی ۱ و نشانی ۲ کلیک نمایید.

حلقه های گلدوزی و قاب تابلو- سارا غلامپور
حلقه های گلدوزی و قاب تابلو- فاطمه امیدیان

در حریم لحظه های درون خیال خودم، گاه ساقه می شوم و از دل ثانیه های زندگی می رویم، گاه یک گل می شوم  و گاه  یک پروانه می شوم.  آنگاه بر گرداگرد یک گل پرواز می کنم و نشانه می شوم. نشانه ای از هیاهوی همان خیال و لحظه ماندگار، در هستی. پس رویش مرا ببین و اینکه چگونه با سوزن و نخ نگاهی، از درون حلقه ای چوبی روییدم تا در نگاهی دیگر شکوفا شوم و بمانم.

در تصویر زیر نمونه ای بسیار زیبا از گلدوزی برزیلی را، در حلقه ای چوبی می بینید که توسط خانم فاطمه عسگریان، از آموزشگاه شب افروز؛ سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی ارزشمند می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

گلدوزی برزیلی- فاطمه عسگریان

برای دوختن یک رز عنکبوتی، ابتدا چند شلال مستقیم درون یک دایره فرضی با شعاع دلخواه  می دوزیم. تعداد شعاع های دوخته شده حتما باید فرد باشد. بعد سوزن را از مرکز دایره بیرون می کشیم و شلال ها را در با هم گره می کنیم تا جمع شود. آنگاه با همان رنگ نخ یا رنگ دیگری از نخ، سوزن را به شیوه یک در میان از لای شلالها عبور می دهیم. بگونه ای که شلالهایی که در یک دور، زیر سوزن قرار داشتند؛ در دور بعدی بالای سوزن قرار گیرند. اینکار تکرار میشود تا تمام سطح دایره را بپوشاند. به این ترتیب یک رز عنکبوتی دوخته می شود.

دوخت رز عنکبوتی- مریم عسگریان

دوخت رز عنکبوتی دوخت بسیار پر کاربرد ی می باشد که هم به صورت مستقل استفاده می شود و هم مکمل در بسیاری از حرفه های دوخت های سنتی مانند روبان دوزی، گلدوزی، برودری دوزی، شبکه دوزی و…. و….قابل استفاده می باشد.

در تصاویر نمونه دوخته شده ای از  رز عنکبوتی دیده می شود که توسط خانم  مریم عسگریان از آموزشگاه شب افروز به رنگ زرد و رنگ قرمز سوزندوزی شده است . برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

دوخت رز عنکبوتی- مریم عسگریان

رنگ در رنگ زیبایی و ترانه ام. آوای صبحی بی بهانه ام. از دل شب می رویم و در روشنای روز در کوک به کوک هر طرح جاری می شوم. از لحظه های صبوری ام به گلهای مهربانی روح می بخشم. در حلقه یک کارگاه شکفته می شوم . از برگ و ساقه و گل در حلقه ای چوبی؛ از لحظه ها عبور می کنم. ازلحظه ای به لحظه ای دیگر، حلقه ای به حلقه دیگر، از طرحی به طرحی دیگر، ساقه به ساقه، برگ به برگ، گل به گل می گذرم تا کویری آبادان شود و دلی شادمان.

گلدوزی برزیلی، گلدوزی غیر همسطح- محدثه وثوقی

گاهی دوختن یک گل، بدون طرح و نقشی خاص آن هم درون حلقه ای چوبی، با تجسمی از یک رویا و خیال؛ دنیای تازه ای از زیبایی را مقابل چشمان یک سوزندوز می گشاید. دنیای تازه ای که در گوشه گوشه آن حلقه چوبی ، می تواند ثانیه های یک زندگی را جلوه ای دیگر ببخشید و در قاب همان حلقه چوبی به دیوار آویزد.

در تصاویر، نمونه زیبایی از گلدوزی برزیلی درون یک گلدان را، می بینید که توسط خانم محدثه وثوقی از آموزشگاه شب افروز، سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی ارزشمند، می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

گلدوزی برزیلی، گلدوزی غیر همسطح- محدثه وثوقی

شاید در ذهن برخی استفاده از گل های سه بعدی به مکان و نوع خاصی از سوزندوزی ها مرتبط باشد، در حالیکه به واقع چنین نیست و به راحتی می توان از گل های سه بعدی جهت تزیین ترمه، بخصوص ترمه های قالبی؛ در شکل و اندازه های مختلف بهره گرفت. حتی گاهی همراه با سرمه دوزی یا پولک و منجوق دوزی روی ترمه نیز، می توانید از گل های سه بعدی جهت تزیین ترمه استفاده نمایید.

گلدوزی سه بعدی روی ترمه- سوزندوزی شب افروز

برای این کار ابتدا نوع دلخواهی از گل های سه بعدی را در تعداد مشخص سوزندوزی و آماده می کنیم. سپس آن ها را در مکان های دلخواه از رومیزی ترمه و یا ….و….، به کمک سوزن و نخ می دوزیم. تلفیق این حرفه ها با هم در سوزندوزی ها، علاوه بر کار آمد بودن، بسیار سرگرم کننده، دلنشین و تصویری از یک خیال و رویا را به همراه  دارد.

در تصاویر زیر نمونه ای از یک گل سه بعدی را می می بینید که در فواصل میان جقه های یک رومیزی ترمه قالبی؛ به کارگرفته شده است. ابتدا دور تا دور بته جقه های طرح خود ترمه با سرمه سوزندوزی شده و سپس گلهای سه بعدی که از قبل آماده شده، در فواصل میان جقه ها ؛ به کمک سوزن و نخ دوخته شده است. سوزندوزی این رومیزی ترمه ارزشمند و زیبا  در کارگاه سوزندوزی شب افروز، اجرا شده است.

گلدوزی سه بعدی روی ترمه- سوزندوزی شب افروز