Skip to main content

دوخت پتویی بسته یا دندان موشی بسته عمدتا به عنوان حاشیه ای و در امتداد یک خط اجرا می شود اما گاهی می توان این دوخت را در چند ردیف و زیر هم، نیز اجرا نمود. در این صورت می توان حاشیه هایی پهن تر و زیبا تر از این دوخت را نیز در دسترس داشت که به آن پتویی بسته شبکه ای نیز می گویند.

 نمونه زیبایی از اجرای این تکنیک را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم طاهره داداش پور، روی طرح عروسکی و روی لبه دامن لباس عروسک، سوزندوزی شده است. در صورت تمایل برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

پتویی بسته شبکه ای- طاهره داداش پور

برای خودم خانه ای دوخته ام . با درختانی سرسبز، پرندگانی شادمان و زمینی سرشار که آماده روییدن است. برای خودم خانه ای دوخته ام  پر از آرامش و مهربانی و چشم انتظار بهاری که همه بدی ها را به باد، و خوبی ها را به ستاره های چشمان دوست سپارد تا همیشه و همه جا سلامتی باشد و شادمانی. آمین!!!!

منظره بسیار زیبایی را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم شهناز کردی، سوزندوزی شده است. این منظره طرحی از یک خانه با زمین های اطراف و درختانی در کنار را شامل می شود که با استفاده از نخ دمسه و تکنیک های مختلف سوزندوزی دوخته شده است . در صورت تمایل برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید. بسیار زیباست. اینطور نیست؟!!!!!!

سوزندوزی طرح خانه من-شهناز کردی

گاهی پس از اجرای دوخت پر برای جلوه دهی بیشتر آن و اینکه یک مجموعه برگ های سبز را تبدیل به گل های وحشی نماییم ، فقط و فقط کافیست که در میان حلقه های ایجاد شده پر، یک گره فرانسوی و یا یک شلال کوچک بدوزیم و شاهد تغییرات فوق الهاده ای باشیم که با همان یک گره و یا شلال کوچک ایجاد می شود.

نمونه ای از ایجاد این تغییر را در تصویر زیر می بینید که روی بلوز بافتنی آبی، و در انتهای طرح اصلی بافت؛ اجرا شده است. گلدوزی روی این بافتنی در کارگاه سوزندوزی شب افروز اجرا شده و شما نیز در صورت تمایل، برای دیدن تصاویر بیشتر؛ می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

دوخت پر و گره - سوزندوزی شب افروز

پنجمین بخش از طرح منظره ای از بهار را با هم مرور می کنیم که شامل سوزندوزی گلهای اطراف خانه می شود.  برای سوزندوزی این بخش ابتدا با توجه به زمینهای اطراف خانه، دوخت گلها رنگ بندی شده تا میان رنگها و اندازه گل ها تناسب و هماهنگی  ایجاد شود. عمده ترین دوخت مورد استفاده در سوزندوزی گلهای اطراف خانه و زمین ها؛ گره فرانسوی به شکلهای مختلف می باشد.

این سوزندوزی بسیار زیبا توسط خانم مریم دابویی و روی یک تابلوی دیواری، اجرا شده است. برای دیدن تصاویر بیشتر بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

منظره ای از بهار- مزیم دابویی

روکوکو یا گره ایرانی به دلیل کاربرد بسیار زیادی که در سوزندوزی دارد، در مسیر زمان تغییراتی را نیز با خودش مرتبط نموده است. یکی از این تغییرات اجرای تکنیک به دو شیوه صاف و حلقه ای می باشد. به طور کلی برای دوخت روکوکو یا گره ایرانی صاف به این صورت عمل می کنیم که  ابتدا از نقطه ای سوزن و نخ را از پارچه بیرون می کشیم و بافاصله ای مناسب و دلخواه سوزن را در پارچه فرو می بریم و از نقطه اول بدون بیرون کشیدن کامل سوزن، نخ را به تعداد دلخواه و برای همان فاصله دور سوزن می پیچانیم و سپس از پارچه بیرون می کشیم یعنی تعداد پیچش نخ روی سوزن برای فاصله ایجاد شده می باشد. اما در گره ایرانی حلقه ای فاصله ای بسیار کوچک ایجاد می کنیم و تعداد نخ پیچیده شده دور سوزن نیز دو برابر می باشد به گونه ای که پس از بیرون کشیدن سوزن از پارچه، حلقه ای ایجاد می شود. حلقه های ایجاد شده توسط گره ایرانی یا گره ایرانی حلقه ای می تواند همانند گره ایرانی، کاربرد های زیادی هم به عنوان گلبرگ های یک گل و هم به عنوان برگ های یک گل؛ داشته باشد.

 تصویر زیر نمونه بسیار زیبایی از اجرای دو تکنیک گره ایرانی صاف و گره ایرانی حلقه ای می باشد که توسط خانم فاطمه اسداللهی، روی یک تابلوی دیواری کوچک ؛ سوزندوزی شده است. در این سوزندوزی کوچک اما بسیار زیبا، گل ها به شیوه روکوکو یا گره ایرانی صاف دوخته شده و برای دوختن برگ ها نیز از تکنیک روکوکو یا گره ایرانی حلقه ای استفاده شده است. در صورت تمایل برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

گره ایرانی صاف و گره ایرانی حلقه ای- فاطمه اسداللهی

طرح های بسیار ساده و یا تکنیک هایی بسیار ساده، اغلب گزینه های پر کاربردی برای گلدوزی هستند. زیرا دسترسی آسان به طرح و تکنیک، وسوسه سوزن، نخ و رنگ را در ذهن پدیدار می کند و شوق رویش گل هایی بسیار آشنا و صمیمی را از یک رویا به واقعیت بدل می سازد. واقعیتی که می توانی بدوزی و بپوشی و … لذت ببری.

سوزندوزی بسیار زیبایی را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم پریسا کردی روی یک پالتو، اجرا شده است. طرحی بسیار ساده با رنگ هایی دلنشین در لبه آستین و قسمت بالای پالتو در امتداد مدل پالتو، دوخته شده که در عین سادگی و زیبایی چشم نواز نیز می باشد. شما نیز ببینید و لذت ببرید. و البته در صورت تمایل برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

گلدوزی روی پالتو- پریسا کردی

هدایایی که برای تولد بر می گزینیم همیشه لازم نیست که از بازار خریداری شود. گاهی می توانید که با سوزندوزی روی طرحی دلخواه، فرصتی خوب برای بیان احساس بیافرینید و به طرف مقابل بگویید که چقدر برای شما با اهمیت است و دوستش دارید. این طرح انتخابی لزوما دارای ویژگی خاصی نیست و یا اصلا لازم نیست که طرح خاصی باشد. فقط کافیست بتواند ارتباط میان شما و هدیه گیرنده را، بیشتر نماید. تولید انتخاب شده برای سوزندوزی طرح، نیز می تواند از هر نوعی باشد گیره مو، گل یقه، نشانه گذار کتاب، بقچه، کوسن، رومیزی،لباس، روبالشی، رو تختی و…. و….

در تصویر زیر نمونه ای بسیار زیبا از ارتباط سوزندوزی و یک هدیه تولد را می بینید که توسط خانم شهناز کردی، ارائه شده است. طرحی از یک منظره برای تابلوی سوزندوزی و تولد یک دوست، انتخاب و اجرا شده است که بسیار زیبا و چشم نواز می باشد. به یقین شما نیز از دیدن این منظره زیبا لذت خواهید برد و شاید هم بتواند انگیزه دوختن در میان انگشتان مهربان شما را نیز به همراه داشته باشد. برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

سوزندوزی و هدیه تولد- شهناز کردی

شوق سرشاری دارم از عشق و بودن و لبریزم از زندگی و هستی. همان بهانه ای که سوزن و نخ را به تکاپو ی شور انگیزی می کشاند تا هجای گلی باشد در سرزمین آفتاب و برای آفتاب. گلبرگ به گلبرگ مرا ورق بزن و مرا در میان سایه ها و رنگ ها ببین. من خود آفتاب هستم. باور نمی کنی . پس لبخند گل آفتاب مرا ببین تا باور کنی.

 تصویر زیر نمونه ای زیبا از سوزندوزی یک گل آفتاب است در پاییز که توسط خانم طاهره داداش پور، اجرا شده است. در صورت تمایل برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

گل آفتاب- طاهره داداش پور

گلی برای بهار می دوزم. گلی برای پاییز می دوزم. گلی برای تابستان و یا زمستان هم می دوزم …..من گلی برای تمام فصل های زندگی می دوزم و می دانم که به یقین خواهد ماند.

نمونه زیبایی از دوخت گل آفتابگردان را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم فاطمه حسین زاده سوزندوزی شده است. این نمونه زیبا با  نخ های دمسه دوخته شده و تکنیک های دوخت آن ساقه دوزی، ساقه دوزی پیچ، ساقه دوزی توپر، دندان موشی کوتاه و بلند، گره فرانسوی، و سایه روشن دوزی می باشد. برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید

سوزندوزی گل افتابگردان- فاطمه حسین زاده

گاهی افزودن یک قاب به گلدوزی، نمای بهتری به فضای کار گلدوزی می بخشد زیرا به دلیل ایجاد حصار در اطراف گلدوزی و محدود نمودن فضای کار، تمرکز را بر دید وسط تابلو قرار می دهد و تمام توجه را به گلدوزی؛ جلب می کند.

کمی پیش تر تابلوی گلدوزی شده و بدون قابی از دوخت کلمه و گره فرانسوی توسط خانم شهناز کردی مطرح شد و اینک همان تابلو را با قاب در تصویر زیر می بینید و البته می توانید تفاوت کار گلدوزی روی این تابلو را با قاب و بدون قاب با هم مقایسه نمایید. در صورت تمایل برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید. 

گلدوزی و قاب- شهناز کردی

در میان کاربردهای متفاوت و فراوان دوخت گره فرانسوی می توان به دوخت حروف و کلمه ها ، اشاره نمود. برای این کار ابتدا دور تا دور خطوط طرح را با ساقه دوزی، ساقه پیچ، زنجیره دوزی، گره مرجان و یا ….و…….. می دوزیم و سپس درون حروف را با گره فرانسوی تو پر؛ پر می کنیم تا تمام فضای طرح پر شود.میزان پر شدن و پراکندگی گره فرانسوی ها، نیز دلخواه و باسلیقه سوزندوز و مصرف کننده مرتبط می باشد.

نمونه ای از اجرای این دوخت را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم شهناز کردی، بر روی آرم  یک کافه و با نماد یک فنجان قهوه، سوزندوزی شده است. دور تا دور حروف و فنجان قهوه با ساقه پیچ، دوخته شده و فضای حروف با گره فرانسوی تو پر، کامل شده است. برای نشان دادن قهوه درون فنجان نیز از گره فرانسوی تو پر و دندان موشی، استفاده شده  و تزیین بیرون فنجان قهوه نیز با تکنیک های مختلفی مانند رز عنکبوتی، گره ایرانی، بخیه تنبل ، ساقه دوزی و… و…  شکل یافته است. در صورت تمایل برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

 

کلمه و دوخت گره فرانسوی- شهناز کردی

دوخت دندان موشی ساده و یا پتویی ساده تقریبا در همه حرفه های سوزندوزی به عنوان یک تکنیک  ضروری، مهم و بسیار مفید؛ استفاده می شود. در کنار کاربردهای مطرح شده برای این تکنیک، می توان کاربرد جالب دیگری از این دوخت را در ارتباط با ژور دوزی و ایجاد حاشیه در انتهای برخی محصولات سوزندوزی شده؛ مطرح نمود. در این روش ابتدا به اندازه دلخواه و از قسمت انتهایی پارچه، تار و یا پود پارچه را جدا می کنیم . سپس دوخت دندان موشی ساده را در لبه پارچه و انتهای قسمت نخ کشی شده، به گونه ای می دوزیم که لبه پارچه را به صورت ممتد در بر گیرد و مانع از کندن نخ های اضافی در تار و یا پود پارچه شود.

در تصویر زیر نمونه ای از این تکنیک را روی لبه یک رومیزی عسلی می بینید که توسط خانم فهیمه ربیع تبار، دوخته شده است. سوزندوزی روی این رومیزی در عین حال که از اولین تجربه ها می باشد بسیار زیباست و به کمک اجرای حاشیه اطراف، در عین سادگی و زیبایی، چشم نواز و دلنشین تر شده است. البته شاید در شما دوست عزیز نیز وسوسه به دست گرفتن سوزن و نخ  و دوخت را ایجاد کند تا محیط اطرافتان را با سوزندوزی های خودتان تزیین نمایید و از فضای اطرافتان لذت بیشتری ببرید. برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

 

دندان موشی و ژور- فهیمه ربیع تبار

هیاهویی در درونم دارم که بی شک حرمت آفتاب را می شناسد و حریم خاک را می فهمد. هیاهویی که در میان گلبرگ های یک گل نهاده ام و لبخنده ای که از حرمت همان آفتاب بر چهره ام می نشیند و حریم خاک درونم را از هجای دیروز به فردا پیوند می زند. مرا می بینی؟ هیاهوی درونم، لبخنده ام و همه مهربانی ام را در لابلای گلبرگ های همه گل هایی، می دوزم که می توانند و می خواهند آرامش ،زیبایی و سادگی را در نگاه تو بنشانند.

تصویر زیر نمونه ای زیبا از دوخت یک گل می باشد که توسط خانم زهره پورعلی با نخ دمسه و تکنیک های دوخت دندان موشی کوتاه و بلند و سایه روشن دوزی، سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

گلدوزی گل رز- زهره پورعلی

پیشتر گفتیم که تکنیک دوخت شاه ماهی بسته برای دوخت انواع گل و برگ، به عنوان یک گزینه مفید و قابل دسترسی، در مواردی دلخواه و خاص می تواند مورد استفاده قرار گیرد. اما استفاده از این تکنیک به دو شیوه می باشد. در یک شیوه این تکنیک با ساقه دوزی دور تادور برگ یا گلبرگ و یا…. استفاده می شود اما در شیوه ای دیگر اصلا ساقه دوزی دورتادور، اجرا نمی شود و به عبارتی می توان گفت که ساقه دوزی دور گلبرگ پس از اجرای تکنیک، یک مورد حتمی و لازم نیست و بستگی تام به سلیقه سوزندوز دارد.

در تصویر زیر نمونه ای از اجرای این تکنیک را در طرحی از دو گل آفتاب می بینید که توسط خانم فائزه ساداتی دوخته شده است. در اجرای سوزندوزی این طرح، گل ها را بدون ساقه دوزی دور و برگ های را باساقه دوزی دور می بینید که البته هر دو شیوه زیبا هستند. برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

شاه ماهی بسته و یک گل- فائزه ساداتی

دوخت حصیری ساده یکی از دوخت های بسیار پر کاربرد در انواع سوزندوزی ها، بخصوص گلدوزی چه به شیوه هم سطح و چه به شیوه غیر هم سطح و برجسته می باشد. برای اجرای دوخت حصیری ساده پس از مشخص نمودن فضای دوخت، ابتدا خطوط با فاصله اندک(به دلخواه فاصله می تواند تغییر یابد) از جهت افقی یا عمودی در کنار هم می دوزیم . پس از کامل نمودن این فضا از جهت مخالف یعنی عمودی یا افقی با نخ رنگ دیگر یا هم رنگ، از لابلای خطوط اولیه به شیوه یک در میان با سوزن و نخ؛ عبور می کنیم تا دوخت کامل شود.

واضح است که عبور سوزن و نخ از میان نخ های دوخته شده، همیشه به شیوه یک در میان نمی باشد و می توان با تغییر در عبور تارهای نخ و نیز تغییر در رنگ نخ؛ طرح های متنوعی ایجاد نمود.

نمونه اجرا شده ای از این دوخت را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم نعیمه منزه ، برای یک تابلوی دیواری و روی پارچه  زرد طرح دار، با سلیقه و مهارت بسیار؛ سوزن دوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی ساده اما زیبا، بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

حصیری ساده- نعیمه منزه

نرم و سبک از خیال تو می گذرم و در ترنم انگشتانت جاری می شوم. با سوزنی کوچک، رنگ در رنگ خیالم را به طرح و نقشی می سپارم که همه هیاهوی درونم را در لبخنده یک گل نمایان می سازد. مرا ببین. مرا در میان شاخ  و برگ های گل هایی ببین  که دوخته ام و رویاهای درونم را میان آن ها نهاده ام.

تصویر زیر نمونه ای از سوزندوزی دو گل آفتاب به رنگ های زرد و نارنجی درمیان گل هایی کوچک و زیبا می باشد که توسط خانم فریبا قنبرزاده ، بر روی پارچه متقال؛ سوزندوزی شده است. برای سوزندوزی این گل ها از تکنیک های شاه ماهی بسته، ساقه دوزی، دندان موشی کوتاه و بلند، گره فرانسوی ، سایه روشن دوزی و… به همراه نخ دمسه؛ استفاده شده است. تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا را می توانید با کلیک بر روی کلمه نشانی ببینید.

سایه روشن دوزی گل - فریبا قنبرزاده

گل های کوچک با استفاده از تکنیک های دوخت چرخ و فلک و داودی، بسیار آسان و پر کاربرد می باشند. به کمک این تکنیک های ساده و کار آمد می توان فضاهای بسیار وسیعی از دوخت را برای گل های کوچک؛ در نظر گرفت و به نتایج خوبی نیز دست یافت. استفاده از دایره ها با شعاع های یکسان و یا متفاوت ، در کنار هم و یا جدا  بدون در دست داشتن طرح و نقشی خاص؛ به راحتی مسیر دوخت را هموار می سازد.

در تصویر زیر نمونه ای از کارآیی این دو تکنیک را در یک سبد گل در طرحی عروسکی می بینید که توسط خانم خدیجه اصغری، اجرا شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

چرخ و فلک، داودی- خدیجه اصغری

به طور کلی با استفاده از تکنیک گره ها، انواع مختلفی از موهای فرفری را می توان دوخت. گره فرانسوی به جای گره ایرانی گزینه مناسبی برای دوخت موهای فرفری کوتاه می باشد. با استفاده از این دوخت می توان تنوع بسیاری در موهای فرفری ایجاد نمود که خالی از لطف نیز نیست.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت موهای فرفری کوتاه را می بینید که توسط خانم ندا فلاح روی یک تابلوی دیواری، دوخته شده است.

دوخت موهای فری کوتاه- ندا فلاح

گفتیم که دوخت بست دوزی یا ثابت دوزی همواره با استفاده از دو  نخ، صورت می گیرد. اول نخ 6 لای دمسه و یا قیطان نازک، که در قسمت دلخواهی از کار قرار می گیرد و دوم نخی که با آن روی نخ اول را بست می زنند. واضح است که هماهنگی نخ ها ،فاصله نخ های خوابانده شده روی طرح، فاصله بست ها و تعداد بست ها در فاصله های مشخص ؛ هر کدام شکل و تنوع تازه ای در اجرای این دوخت بنیادی به وجود می آورد که سوزندوز می تواند در طرح های متفاوت ، آن را به کار گیرد.

در تصویر زیر نمونه ای از تکنیک دوخت بست دوزی یا ثابت دوزی را می بینید که توسط خانم نسیبه خانعلی پور از آموزشگاه شب افروز، بر روی طرحی از یک خانه قارچی؛ سوزندوزی شده است. در این نمونه از دو رنگ زرشکی و نارنجی در ردیف های کاملا چسبیده به یکدیگر و با فواصل کم و با تعداد بیشتری از بست، تکنیک دوخت ثابت دوزی برای دوخت خانه قارچی؛ استفاده شده که بسیار زیباست. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید

بست دوزی یا ثابت دوزی- نسیبه خانعلی پور

آوایی پر بهانه ام که در شادمانه ترین لحظه ها می رویم. از دل شب و ستاره ها برخاسته ام و با سپیده آغاز شدم تا همراه نور شوم و روزنه ای از رویش، برای فردای این سرزمین باشم.

در تصویر زیر چند گل رز کوچک با سایه روشنی از رنگ های صورتی را می بینید که توسط خانم محدثه وثوقی به همراه غنچه و برگ ها، با نخ دمسه بر پارچه کتان سفید؛ دوخته شده و جلوه گری ویژه ای به وجود آورده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

رزهای ایرانی- محدثه وثوقی