برای اجرای دوخت کاج دوزی، ابتدا ذغره مورب می دوزیم و سپس از بالا قسمت دوخته شده، قطعه سرمه ای را به اندازه یک تا یک و نیم سانت برش می زنیم و از بالا به صورت عمود درون پولک اول قرار داده و می دوزیم . سپس سرمه های دیگری با همان اندازه بریده، در دو طرف ذغره مورب ؛ یکبار از سمت راست و یکبار از سمت چپ به سوزن کشیده داخل پولک ذغره به زیر می بریم تا دوخت کاج کامل شود.
نمونه زیبایی از دوخت کاج دوزی را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم سمیه رمضانیمیر از آموزشگاه شب افروز؛ دوخته شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر روی کلمه نشانیکلیک نمایید.
تکنیک دوخت سایه روشن دوزی تقریبا در تمامی حرفه های سوزندوزی، به هنگام دوخت گل و برگ ؛ قابل استفاده می باشد. از جمله این حرفه ها می توان به سرمه دوزی سنتی اشاره نمود. در این حرفه نیز دوخت سایه روشن دوزی، اغلب برای پر کردن برگ ها و گل هایی مورد استفاده قرار می گیرد که بزرگ تر هستند و یا پیشرفته تر در اجرای سوزندوزی می باشند. دوخت سایه روشن دوزی با سرمه را، می توان با دو و یا سه رنگ از سرمه ؛ نیز اجرا نمود. نکته قابل توجه در اجرای این دوخت با سرمه علاوه بر تناسب میان رنگ ها، ضخامت خود سرمه نیز می باشد.
در تصویر زیر نمونه بسیار زیبایی از دوخت سرمه دوزی با سایه روشن را می بینید که توسط خانم سمیه رمضانی میر از آموزشگاه شب افروز؛ سوزندوزی شده است. این نمونه بسیار زیبا گلی چهارپر با گلبرگ هایی لبه گرد، را به شیوه دوخت سایه روشن دوزی برجسته، نشان می دهد که بر روی پارچه ترمه دوخته شده و کاربرد آن؛ برای تل سر می باشد. برای دیدن تصاویر بیشتری از این نمونه ارزشمند و زیبا می توانید بر روی کلمه نشانیکلیک نمایید.
دوخت قطعات سرمه به صورت زیگزاگ را، همانند دوخت قطعات دانه های ملیله و گندمی به صورت زیگزاگ؛ کنگره دوزی می گویند. و البته به تبع آن دوخت هماهنگ و متناوب قطعات سرمه به گونه ای که در امتداد هم قرار گیرند و تشکیل لوزی دهند، لوزی دوزی نامیده می شود. گاهی هنگام دوخت کنگره دوزی با سرمه و لوزی دوزی با سرمه در انتهای قطعه های سرمه ، یک عدد پولک صاف ریز قرار می دهند تا جلوه گری دوخت را افزون نماید.
نمونه ای از دوخت لوزی دوزی با سرمه را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم مریم پور کیا بر پارچه حریر دوخته شده است.
سوزن و نخ را به میهمانی ثانیه هایم می کشانم تا هجای حرمت، در حریم دوست باشم و پیوند دیروز و امروز، به فردا . مهراوه هایم را بر تکه پارچه ای می دوزم و چون نشانه ای دلنشین بر یقه لباس و دست هایم می نشانم . نشانه ای که حرمت ثانیه هایم را در خودش نگهداشته و رنگ مهربانی لحظه هایم را نمایان می سازد. مرا ببین همراه با منجوق هایی که در میانه یک گل قرار گرفته، همراه با سرمه های اطراف گل، همراه با پولک و مروارید ها و در میان سایه روشن هایی که از خیال من و تو می گذرد تا به فردا راه یابد.
نمونه ای زیبا و ارزشمند از سوزندوزی روی یک دستبند و گل یقه سه بعدی با سرمه را، در تصویر زیر می بینید که توسط خانم فاطمه رمضانی از آموزشگاه شب افروز، سوزندوزی شده است. سوزندوزی گل دوخته شده با سرمه روی دستبند به شیوه سرمه دوزی برجسته به همراه سایه روشن دوزی می باشد که اطراف آن با دوخت تو دوزی و کاج دوزی ، تزیین شده است و در سوزندوزی گل یقه سه بعدی نیز تکنیک آجر چین به شیوه سایه روشن، استفاده شده است . برای دیدن تصاویر بیشتری از این نمونه ارزشمند می توانید بر روی کلمه نشانیکلیک نمایید.
گاهی سوزندوزی ، مثل خیال می ماند در هیاهوی تلاش و رنگ و زیبایی، در حریم احساسی از لذت برای آفرینشی که فقط دستهای یک سوزندوز می فهمد. احساسی که با هیچ مقیاسی قابل سنجش نیست.خیال است و رویا ، اما در فرهنگ این سرزمین می ماند.
نمونه ای از این رویا را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم عفت فتاحی در میانه سروی زیبا ریشه دوانده و شکل یافته است .سرویزیبا که مرواریدهای مهربانی را با حلقه هایی از سرمه و منجوق؛ در دل خودش پرورانده است. این سوزندوزی ارزشمند به شیوه دوخت پنل دوزی دو تکه، آماده شده و پس از دوخت، برش شده و قابل استفاده در هر مکانی می باشد. برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانیکلیک نمایید.
در مطلب قبل از سرمه دوز سنتی صحبت شد که چه تفاوتی با سرمه دوز تزیینی دارد. حرفه سرمه دوز تزیینی برخلاف سرمه دوز سنتی، بسیار قابل انعطاف می باشد و بطور کلی شامل دوخت های مکمل و تزیینی مانند ذغره دوزی، حصیری دوزی، دندان موشی، و….. می باشد . حرفه سرمه دوز تزیینی قابلیت اجرا روی هر نوع پارچه و لباس اعم از ترمه، مخمل، ساتن، تافته، پارچه های حریر و شیشه نما و…… را دارا می باشد و البته به دلیل همین انعطاف پذیری جنس های مختلف پارچه، برای هر نوع تولیدی نیز؛ می تواند به کار گرفته شود.
امروزه در این دو حرفه یعنی سرمه دوز سنتی و سرمه دوز تزیینی، چندان حریم اصول انتخاب پارچه و تکنیک های دوخت مرتبط؛ رعایت نمی شود و از هر تکنیک و نوع پارچه ای بر روی هر نوع محصول تولیدی بر حسب علاقه و به شیوه دلخواه استفاده می شود.
گفتیم که به دلیل استفاده از جنس پارچه ترمه و مخمل در سرمه دوزسنتی، رنگ ها نیز ماهیت خودشان را می یابند و بیشتر رنگ های مورد استفاده در نقوش، طلایی و نقره ای است که تداعی طلا و نقره را می نماید ولی در سرمه دوز تزیینی، رنگ ها نیز کاملا بسته به طرح، نوع تولید و سلیقه سوزندوز متفاوت و متنوع در نظر گرفته می شود و فقط و فقط هماهنگی میان رنگ ها باید رعایت شود.
تصاویر نمونه دوخته شده از سرمه دوزی تزیینی توسط خانم مریم پورکیابر روی پارچه حریر اجرا شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی ارزشمند و زیبا می توانید بر روی کلمه نشانیکلیک نمایید.
