Skip to main content

هنر سوزن دوزی در گذر زمان دستخوش تغییرات بسیار زیادی شده، هست و به احتمال قریب به یقین؛ خواهدشد. تغییری که اتفاق می افتد، عبور ازسوزن دوزی سنتی به سوزن دوزی مدرن است . چرایی این عبور تا حدودی مشخص می باشد ولی چگونگی آن بسیار مهم است . چرا که اگر درست اجرا نشود، ساختار و بنیان این رشته هنری را نابود می سازد.

سوزن دوزی سنتی به سوزن دوزی مناطق و یا سوزن دوزی بومی مناطق مختلف کشور اطلاق می شود. این سوزن دوزی ها از دیر باز بوده و نسل به نسل هویت خودشان را حفظ ، و تا به امروز با ما همراه بوده اند. در اجرای بسیاری از این سوزن دوزی ها رنگ ها و نقوشی استفاده شده، که خودشان وجه تمایز سوزن دوزی منطقه و هویت سوزن دوزی می باشند و بناچار دخل و تصرف در این سوزن دوزی ها، نه آنکه ممکن نباشد؛ بلکه در صورت دخل و تصرف دیگر نام و هویت قبلی خودشان را ندارند و به سوزن دوزی تازه ای بدل می شوند. مانند آنکه شما نخ، طرح ،پارچه و یا نخ و طرح و پارچه را در دوخت سنتی یک منطقه تغییر دهید. آیا پس از اجرای این تغییرات می توانید نام منطقه ای سابق را بر آن اطلاق نمایید؟ مسلما اینگونه نیست.

گلدوزی- ابریشم دوزی

سوزن دوزی های سنتی ایران در طرح، نقش و دوخت بسیار متنوع و قابلیت انعطاف پذیری بالایی دارند و درست به همین  دلایل می توانند در تغییر کاربرد تولید محصولات سوزن دوزی شده کارا باشند . اصلا لزومی ندارد همه اصول را در سوزن دوزی های سنتی مان تغییر دهیم تا بتوانیم عبور از سوزندوزی سنتی به مدرن را تجربه کنیم. بلکه با اندکی تامل، ایجاد الگو، تبلیغ صحیح مصرف و تولید، می توانیم نوع کاربرد های سوزن دوزی سنتی را به قالبی مدرن و دلخواه در جامعه بدل سازیم و به خوبی از آن بهره مند شویم.

به این ترتیب هم سوزندوزی سنتی و هم هویت خودمان را حفظ می کنیم و هم الگوی قابل ارائه و قابل باوری را ارائه می دهیم که مورد پسند این برهه از تاریخ باشد.

گلدوزی- ابریشم دوزی

آجیده دوزی، لایه دوزی یا پنبه دوزی یکی از رودوزی های سنتی ایران زمین می باشد و ریشه عمیقی در سوزن دوزی های ایرانی دارد. برجستگی نقوش در حرفه آجیده دوزی، زیبایی وافری به این نوع سوزن دوزی می بخشد و اگر دوخت با اصول صحیح انجام پذیرد، زیبایی  کار را افزون می سازد.

از این دوخت برای تزیین روبالشی،انواع لباس ها، سجاده، رو انداز، کیف و….. استفاده می شود.  باید توجه داشت که امروزه به جای پنبه از ابر یا پشم شیشه، استفاده می شود و ضخامت آن هم بستگی کامل به سلیقه سوزن دوز و خواست مصرف کننده سوزن دوزی دارد که بخواهد تا چه میزان تولید پنبه دوزی شده را، برجسته نماید.

پنبه دوزی یا آجیده دوزی انواع مختلفی دارد که به مرور در موردشان صحبت خواهیم کرد. یکی از انواع پنبه دوزی،آجیده دوزی با رویه چهل تکه دوزی می باشد.

این نوع از دوخت آجیده، به دو صورت کاملا مجزا قابلیت اجرا می یابد. یکی استفاده از آجیده در سرتاسر طرح چهل تکه دوزی که باعث یکنواختی لایه در کل سوزن دوزی می باشد . در این نوع از دوخت آجیده، قطعات چهل تکه شده با دقت و حوصله در کنار هم قرار می گیرند تا طرح اصلی را شکل بخشند. پس از آماده سازی چهل تکه دوزی،ابتدا لایه ای از پنبه یا ابر یا پشم شیشه در سرتاسر طرح قرار می دهیم و آنگاه آستری را به ان اضافه می کنیم. به گونه ای که پنبه میان آستر و پارچه اصلی واقع شود. سه لایه را به کمک کوک به هم متصل می کنیم و سپس در نقاط دلخواهی از طرح، که معمولا خطوط اصلی می باشد، از دوخت های تزیینی استفاده می کنیم تا لایه ها در محل خطوط اصلی تکه ها، کاملا متصل شوند. دوخت لبه های چهل تکه یا به عبارتی لبه دوزی چهل تکه به هر شیوه ای، تکمیل کننده کار می باشد .

در اینجا نمونه ای از اجرای این نوع پنبه دوزی یا آجیده دوزی را می بینید که در کارگاه سوزن دوزی شب افروز، اجرا شده است. نمونه اجرا شده یک رومیزی رانر می باشد که از پیوند پارچه های تافته و ترمه، برای دوخت چهل تکه استفاده شده است و چنانچه در تصاویر نیز دیده می شود، پشم شیشه به جای پنبه در سرتاسر طرح مابین رویه چهل تکه دوزی و آستری قرار گرفته است. دوخت زیگزاگ به عنوان یکی از انواع دوخت های تزیینی،روی خطوط دلخواه و برای جلوه دادن بیشتر به چهل تکه ؛ نمونه رانر چهل تکه دوزی شده را زیباتر نموده است.

پنبه دوزی یا آجیده دوزی با رویه چهل تکه دوزیپنبه دوزی یا آجیده دوزی با رویه چهل تکه دوزی پنبه دوزی یا آجیده دوزی با رویه چهل تکه دوزی پنبه دوزی با رویه چهل تکه دوزی