Skip to main content

سرمه دوزی، منجوق دوزی و مروارید دوزی همیشه ، حرفه هایی جدایی ناپذیر از ترمه می باشند . حرفه هایی که گاه با تکنیک های مرتبط به خودشان در دوخت دنیایی بسیار زیبا و پر از رمز و راز را، بر روی پارچه ترمه با طرح سروهای ماندگار، در ذهن می آفرینند و ماندگارتر می سازند. سوزندوزی روی کیف قران یکی از این موارد می باشد که سرمه دوزی روی آن، معمولا اجرا شده و می شود.

نمونه ای از دوخت یک کیف قران بسیار زیبا را در تصویر زیر می بینید که در کارگاه سوزندوزی شب افروز، دوخته شده است. طرح این کیف قران با استفاده از تکنیک های دوخت سرمه و منجوق و مروارید، سوزندوزی شده است. پس از اجرای سوزندوزی روی کیف، آسترکشی و دوخت انجام و سپس به برای جلوه دهی بیشتر در لبه ها، یراق به آن اضافه شده است. در صورت تمایل برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید. 

سرمه و کبف قرآن- سوزندوزی شب افروز

شاید در ذهن برخی استفاده از گل های سه بعدی به مکان و نوع خاصی از سوزندوزی ها مرتبط باشد، در حالیکه به واقع چنین نیست و به راحتی می توان از گل های سه بعدی جهت تزیین ترمه، بخصوص ترمه های قالبی؛ در شکل و اندازه های مختلف بهره گرفت. حتی گاهی همراه با سرمه دوزی یا پولک و منجوق دوزی روی ترمه نیز، می توانید از گل های سه بعدی جهت تزیین ترمه استفاده نمایید.

گلدوزی سه بعدی روی ترمه- سوزندوزی شب افروز

برای این کار ابتدا نوع دلخواهی از گل های سه بعدی را در تعداد مشخص سوزندوزی و آماده می کنیم. سپس آن ها را در مکان های دلخواه از رومیزی ترمه و یا ….و….، به کمک سوزن و نخ می دوزیم. تلفیق این حرفه ها با هم در سوزندوزی ها، علاوه بر کار آمد بودن، بسیار سرگرم کننده، دلنشین و تصویری از یک خیال و رویا را به همراه  دارد.

در تصاویر زیر نمونه ای از یک گل سه بعدی را می می بینید که در فواصل میان جقه های یک رومیزی ترمه قالبی؛ به کارگرفته شده است. ابتدا دور تا دور بته جقه های طرح خود ترمه با سرمه سوزندوزی شده و سپس گلهای سه بعدی که از قبل آماده شده، در فواصل میان جقه ها ؛ به کمک سوزن و نخ دوخته شده است. سوزندوزی این رومیزی ترمه ارزشمند و زیبا  در کارگاه سوزندوزی شب افروز، اجرا شده است.

گلدوزی سه بعدی روی ترمه- سوزندوزی شب افروز

سرمه دوزی، ذغره دوزی و یا پولک و منجوق دوزی و… به صورت سنتی، معمولا روی پارچه ترمه انجام می شود و البته نام گذاری در این موارد عمدتا به نوع مواد اولیه ای مختص می شود که به کمک آن سوزندوزی روی پارچه ترمه، اجرا می شود و به آن سرمه دوزی روی ترمه، پولک دوزی روی ترمه و…..و…. می گویند. ولی مفهوم متداول تری نیز برای سوزندوزی روی ترمه وجود دارد و آن ترمه دوزی می باشد.

پارچه ترمه را به دو شکل می توان در بازار یافت. نوع عمده تر پارچه ترمه،  دارای طرحی یکنواخت در سر تا سر پارچه  می باشد که بر حسب سلیقه و متراژ مورد احتیاج، توسط افراد برای مصارف گوناگون؛ خریداری و مورد استفاده قرار می گیرد . در مقابل، نوعی از پارچه ترمه نیز در بازار یافت می شود که به آن ترمه قالبی می گویند. ترمه های قالبی در شکل و اندازه های متفاوت مانند گرد، مربع و یا مستطیل و.. در بازار یافت می شوند. بر روی ترمه های قالبی، به طور کلی طرح ها، کاملا قالب گونه و برای مورد خاصی از مصرف در نظر گرفته شده است.

پولک دوزی روی ترمه قالبی- آذر ساسانی نژاد

پارچه ترمه به هر دو شکل، چه به صورت متری و چه به صورت قالبی، در حرفه های سرمه دوزی و پولک و منجوق دوزی و…. می تواند مورد استفاده قرار گیرد. اما در استفاده از پارچه ترمه قالبی، در نظر گرفتن طرح و نقش موجود و قالب ارائه شده روی خود پارچه ترمه اولویتی را جهت نقش اندازی روی پارچه مطرح می کند و تا آنجا که ممکن باشد و قالب طرح را تحت تاثیر قرار ندهد نقش اندازی امکان پذیر می باشد. در غیر این صورت استفاده از طرح و نقش موجود روی پارچه ترمه، اولویت اول جهت سوزندوزی می باشد.

پولک دوزی روی ترمه قالبی- آذر ساسانی نژاد

در تصاویر این بخش نمونه ای از دوخت پولک و منجوق دوزی را بر روی پارچه ترمه قالبی ( مربع )می بینید که با استفاده از خطوط اصلی پارچه ترمه، تکنیک های دوخت پولک و منجوق دوزی، جهت سوزندوزی روی آن انتخاب شده است. سوزندوزی روی این پارچه ترمه قالبی توسط خانم آذر ساسانی نژاد از آموزشگاه شب افروز، اجرا شده است. تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا را می توانید با کلیک بر روی کلمه نشانی بیابید و از دیدن آن لذت ببرید.

پولک دوزی روی ترمه قالبی- آذر ساسانی نژاد

شاید برای برخی از شما دوستان نیز این سوال پیش آمده باشد که رو دوزی سنتی الحاقی چیست و چه مواردی از دوخت های سنتی را در بر می گیرد؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت که رو دوزی سنتی الحاقی  در بخش رشته های مرتبط با صنایع دستی و از جمله حرفه های زیر مجموعه دوخت های سنتی می باشد. به عبارتی خود این حرفه مجموعه ای از مهارت های مندرج در چند حرفه مرتبط با هم را به صورت هماهنگ در کنار هم قرار داده است.

حرفه های مرتبط با رودوزی سنتی الحاقی شامل سرمه دوزی، پیله دوزی، شرابه دوزی، پولک دوزی، قیطان دوزی، مغزی دوزی، یراق دوزی، منجوق دوزی، ملیله دوزی، مروارید دوزی، کمند دوزی، اینه دوزی، و…… و…..و می باشد. یعنی به طور کلی، رو دوزی سنتی الحاقی نوعی از سوزندوزی است که در آن سوزندوزی با الحاق مواد اولیه به پارچه ، با کمک سوزن و نخ، اجرا می شود.

رو دوزی سنتی الحاقی- سوزندوزی شب افروز

هانگونه که از عنوان حرفه پیداست،در حرفه رو دوز سنتی الحاقی؛ با حرفه های متعددی از رو دوزی ها روبرو هستیم که هر کدام جایگاه خودشان را حفظ نموده و به تنهایی جهت اجرای طرح های مختلف و تزیین پارچه به کار می روند و البته سوزندوز در این حرفه، باید توانایی های لازم را در شناخت نقوش مرتبط با رو دوزی های سنتی اولیه، مبانی نقش اندازی و مهارت نظری و عملی؛ جهت سوزندوزی چند حرفه ( رو دوزی مقدماتی، مرصع دوزی، مهره های تزیینی و پولک و منجوق، سرمه دوزی، کمند  دوزی و…) به صورت همزمان؛ را دارا باشد.

در تصاویر نمونه ای از رو دوزی سنتی الحاقی را می بینید که بر روی پارچه ترمه و در کارگاه سوزندوزی شب افروز، اجرا شده است.

رو دوزی سنتی الحاقی- سوزندوزی شب افروز