Skip to main content

گاهی سرشاری و حس یک آغاز دوباره ترا به خویش می خواند . بر حریری از مهر می رویی و با تن پوشی از رویا، به زیبایی یک خیال شیرین در هیاهوی همیشه دلنشین دست و سوزن و نخ ؛ رنگ ها را یکی یکی برمی گزینی تا تمام حس درونت را بدوزی. و تو تمام آن سرشاری و مهر را می دوزی تا  در فرهنگ این سرزمین پاک بماند.

نمونه زیبایی از دوخت یک تابلوی دیواری را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم محبوبه صالحی با سلیقه، دقت و ماهرانه سوزندوزی شده است. در این تابلوی دیواری بسیار زیبا، که با استفاده از تکنیک های دوخت در حرفه پولک و منجوق اجرا شده، انتخاب رنگ ها ، تکنیک ها و مواد اولیه، دقیقا مبتنی بر سلیقه سوزندوز و یکی یکی برگزیده و در کنار هم نشانده شده اند تا زیبایی روح درون سوزندوز را به تماشا بگذارند. بسیار زیباست اینطور نیست؟!!!!!

در صورت تمایل می توانید تصاویر بیشتر از این تابلوی دیواری زیبا را با کلیک بر روی کلمه نشانی بیابید و ببینید.

تابلوی پولک و منجوق دوزی- محبوبه صالحی

دست های کوچکی هستند که فردا را می دوزند. امانت داران صادقی که کودکی شان را در نقش خیالی از عشق بر گونه های یک گل ماندگار می سازند تا حلقه های زنجیره ماندگاری هنر این سرزمین، نه فقط بر صفحه کاغذ که در میان دست هایش؛ بماند و بتواند به نسلی دیگر در عصری دیگر بسپارد. دختران پرشکیب و هنر دوست امروزمان بی گمان شاید سوزندوزان توانمند فردای ایران باشند. تا فردا چه بخواهد و چگونه استمرار یابد.

نمونه ای از دوخت یک گل با پولک و منجوق را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم یلدا عابدیان بر تکه ای از نمد و برای یک گل سینه دوخته شده است. تکنیک مورد استفاده در دوخت این گل بسیار زیبا، پولک و منجوق دوزی به شیوه ایستاده و معکوس می باشد.لازم به یادآوری است که یلدا عابدیان دختر خانم فاطره محمدیان می باشد و در حال حاضر در کلاس دوم ابتدایی درس می خواند. تصاویر بیشتری از این گل سینه زیبا در زمان دوخت و پس از اتمام را توانید با کلیک بر روی کلمه نشانی بیابید و ببینید.

پولک و منجوق دوزی-یلدا عابدیان

در میان طرح های مختلفی که برای پولک دوزی انتخاب می کنیم، گاهی به دلخواه و یا بر مبنای سلیقه مشتری می توانیم از گلهای آماده شده در بازار و یا گلهایی که به هر روی در بخش ساخت گل آماده می شوند، در فضای طرح و با  استفاده در موقعیت و مکان مناسب ؛ زیبایی چشم نوازتری را در طرح ایجاد نماییم تا پولک دوزی را نیز ویژه نماید.

نمونه ای خوب از این کاربری متناسب گلسازی و پولک دوزی را در تصویر زیر می بنید که توسط خانم شیوا امیرسلیمانی بر روی یک لباس آماده، اجرا شده است. پولک و منجوق دوزی یک گل با ساقه و برگ هایی از ملیله، در کنار گلهایی که به شیوه گلسازی ارائه شده، هرکدام در جای خود زیبا و دلنشین می باشند. این زیبایی و چشم نوازی در کنار تور و گیپوری که برای تزیین لبه آستین، جلو و جیب ها استفاده شده؛ ویژگی خاصی به لباس بخشده و آن را متمایز می نماید. تصاویر بیشتری از این لباس بسیار زیبا را می توانید با کلیک بر روی کلمه نشانی بیابید و ببینید.

پولک دوزی و گلسازی- شیوا امیرسلیمانی

موارد مصرف گل های برجسته و سه بعدی در حرفه های مختلف سوزندوزی فقط و فقط به گل یقه و تابلو ختم نمی شود و می تواند موارد متفاوت دیگری از جمله دستبند و تل سر و…. را نیز، به خود اختصاص دهد.

مورد استفاده این گزینه تقریبا شامل همه انواع گل ها و پنل ها می تواند باشد. خانم روزا نورمحمدیان نمونه زیبایی از دوخت یک شقایق سه بعدی را بر روی تل سر قرار داده، که در تصویر زیر می بینید. در صورت تمایل برای دیدن تصاویر بیشتری از این تل سر بسیار زیبا ،می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

 

شقایق سه بعدی و تل سر-روزا نورمحمدیان

پنل مورد استفاده در اغلب حرفه های سوزندوزی، اصلا لازم نیست که طرحی عجیب و غریب و یا ویژه باشد. گاهی پنلی از یک گل، پروانه، یک گلبرگ و یا برگ نیز می تواند گزینه مناسبی در ارائه و تزیین محصول تولیدی از سوزندوزی بکار گرفته شود.

در تصویر زیر نمونه پنلی از گلبرگ یک گل می بینید که توسط خانم روزا نورمحمدیان، با پولک و منجوق و به صورت جفت دوخته شده و با مهارت و سلیقه  بر روی صندل قرار گرفته است. ترکیب رنگ ها و کاربرد تکنیک های مناسب در دوخت این پنل ها، از ویژگی خوب این نمونه سوزندوزی شده زیبا می باشد. تصاویر بیشتری از این پنل به صورت مستقل در زمینه های مختلف و بر روی صندل های زیبا را، می توانید با کلیک بر روی کلمه نشانی ببینید. بسیار زیبا و چشم نواز می باشد. اینطور نیست؟!!!!!!

پنل گلبرگ و صندل- روزا نورمحمدیان

تقریبا استفاده از پنل پروانه یعنی طرحی از یک پروانه که به صورت جدا و با استفاده از تکنیک های مختلف دوخت، به شیوه آزاد و سه بعدی؛ در بسیاری از تولیداتی که در هر حرفه ای از سوزندوزی تزیین می شوند، مرسوم  و معمول می باشد. این تزیین می تواند بر روی لباس، کیف و….. و یا یک صندل ساده باشد.

در تصویر زیر نمونه ای از یک پنل پروانه بسیار زیبا را می بینید که توسط خانم روزا نور محمدیان با استفاده از تکنیک های مختلف دوخت پولک و منجوق دوزی به شیوه سه بعدی دوخته شده  و بر روی یک صندل مشکی ساده قرار گرفته است. چنانچه در تصویر نیز بخوبی دیده می شود به کمک همین پنل کوچک پروانه، یک صندل ساده تبدیل به یک محصول کاربردی، ویژه و با ارزش؛ گردیده است. تصاویر بیشتری از این صندل بسیار زیبا را می توانید با کلیک بر روی کلمه نشانی ببینید.

پنل پروانه و صندل- روزا نورمحمدیان

بته جقه یکی از نقوشی است که در طول تاریخ و تا کنون، همواره زینت بخش آثار هنری ایران زمین و بخصوص سوزندوزی ایرانی بوده و در بسیاری از حرفه های مرتبط با دوخت، نقش پر رمز و راز و بی بدیل خودش را به خوبی ایفا نموده است. عادی ترین نام این طرح نزد ایرانیان بته (بوته)می باشد که به معنای یک دسته برگ است و البته این طرح را با نام های دیگری مانند بته جقه، بته سرکج و بته درویشی نیز می شناسند.

 بته ها نیز در طول زمان و توسط هنرمندان مختلف تغییر شکل یافته و کم کم پیشرفته تر شده و تکامل بیشتری یافته اند و از حالت ساده دور شده به تبع آن نام های متفاوت دیگری یافته اند. نامهایی همچون بته میری(کاج کوچک)، بوته ترمه‌ای (کاج متوسط)، بوته خرقه‌ای (کاج بزرگ)، بوته بادامی (کاج بادامی شکل) و بوته جقه‌ای (کاج بزرگی که یک کاج کوچک از آن بیرون آمده) و البته همه و همه انواع جقه ها زیبا و در انواع سوزندوزی بسیار پرکاربرد هستند.

در تصویر زیر طرحی از یک بته جقه بسیار زیبا را می بینید که در حرفه پولک و منجوق دوزی توسط خانم خدیجه اصغری، شکل و هویت یافته است. این جقه بسیار زیبا با گل برجسته ای از منجوق با رنگ آبی فیروزه ای در مرکز و بر پارچه مخمل به همراه منجوق های نباتی و قرمز و مرواریدهای سپید؛ جلوه دلنشینی ایجاد نموده و می تواند به تنهایی نقشی از زیبا سازی در گوشه ای از خانه بیافریند و در حافظه تاریخ نیز، ماندگار شود. برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

طرح بته جقه و سوزندوزی- خدیجه اصغری

دوخت چروک یکی از تکنیک های بسیار خوب برای پرکردن سطوحی از طرح می باشد که وسیع تر هستند و یا به عمد، می خواهیم کاملا دیده شوند؛ می باشد. معمولا در این موارد برای چروک نمودن طرح از تور حریر، پارچه های حریر، دانتل و نوارهای ساتن و به طور کلی هر پارچه نازک اعم از طرح دار و یا بدون طرح استفاده می شود. برای این کار ابتدا تور را بر روی قسمت دلخواه به کمک سوزن و نخ ثابت می کنیم و در مسیر طرح با ایجاد چین وچروک یا پیله هایی منظم و غیر منظم، در راستای طرح؛ تور را همراه با مروارید و منجوق می دوزیم. ایجاد نظم در لابلای چین و مروارید کاملا منظم نیست و در عین حال نیز از نظم  خاصی تبعیت می کند تا چشم نواز بودن طرح کاملا حفظ شود.

در تصویر زیر نمونه ای از ایجاد چروک بر روی یک گل را می بینید که توسط خانم هنگامه پورنوروز، اجرا شده است. برای این دوخت از تور حریر یاسی رنگ به همراه مروارید متناسب با آن استفاده شده است و همانطور که در طرح نیز می بینید بسیار زیبا و با سلیقه دوخته شده و کاملا در فضای تابلو، دیده می شود. تصاویر بیشتری از این گل را می توانید با کلیک بر روی کلمه نشانی ببینید.

دوخت چروک با مروارید و منجوق- هنگامه پورنوروز

دوخت همزمان منجوق و پولک های ریز در کنارهم و به شیوه پیچ رز یکی از تکنیک های بسیار پر کاربرد در حرفه پولک و منجوق دوزی جهت ایجاد گل می باشد و البته استفاده از تور حریر به عنوان مکمل دوخت نیز، زیبایی گل را افزون تر نموده و آن را چشم نوازتر می نماید. استفاده از تور حریر، تور کتان و یا هر نوع تور دیگر، به صورت ساده ، چین سوزنی و یا چین پلیسه، در لبه گل؛ فضای گل را وسیع تر می کند، به گل ابهت بیشتری نیز می بخشد و بطور کلی تغییری در کنار دوخت ایجاد می کند که خالی از لطف و زیبایی نیست. از طرفی استفاده از یک ردیف چین و یا دو ردیف چین و یا پر و کم بودن چین ها نیز، هر کدام به عنوان عوامل موثر در زیبایی ایجاد شده می تواند نقش آفرینی نمایند.

تصویر زیر نمونه اجرا شده ای از این نوع تکنیک روی یکی از گل های تابلوی دیواری می باشد که توسط خانم هنگامه پورنوروز، سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتر هم می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید

پولک های ریز و منجوقو حریر- هنگامه پورنوروز

گفتیم که تکنیک پولک دوزی به شیوه ایستاده یکی از گزینه هایی است که اغلب توسط سوزندوزان، در دوخت انواع گل ها در حرفه پولک و منجوق دوزی به کار گرفته می شود. در این تکنیک پولک ها به همراه منجوق و به صورت ایستاده روی پارچه قرار می گیرند و البته این امر باعث جلوه دهی بیشتر طرح و برجسته شدن گل و برگ ها میشود. در این روش اغلب سوزندوز به صورت همزمان، یک پولک ویک منجوق و یک پولک و چند منجوق را در سوزن قرار می دهد و با طول مناسب از تعداد پولک و منجوق ها؛ روی پارچه می دوزد. اما گاهی بر حسب سلیقه سوزندوز، تغییراتی نیز؛ در این دوخت بروز می کند و دوخت را جلوه ای دیگر می بخشد.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت پولک و منجوق به روش ایستاده را می بینید که هنگام به نخ کشیدن و فرو بردن نخ در پارچه، هر بار از سه پولک و منجوق به صورت همزمان استفاده شده است. تصویر زیبای زیر بخشی از دوخت گیپور دوزی روی کوسن از خانم هنگامه پورنوروز می باشد . برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

پولک دوزی ایستاده با سه پولک-هنگامه پورنوروز

تکنیک دوخت پیچ رز با منجوق ، خود به تنهایی زیباست . اما اگر این دوخت به شیوه سایه روشن باشد و در بستری از یک تکه تور حریر، آراسته شود؛ زیبایی آن دو چندان خواهد شد.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت یک گل با تکنیک پیچ رز را می بینید که بر حریری از مهر آرمیده است و گویی آرامش یک صبح بهاری دلنشین را با خودش تداعی می کند. این نمونه زیبا بخشی از یک تابلوی سوزندوزی می باشد که توسط خانم هنگامه پورنوروز روی پارچه مخمل، اجرا شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

تزیین کلاه های حصیری به کمک روبان، قیطان، نوار های فانتزی، مروارید و یا پولک و منجوق توسط افراد متفاوت همیشه و در برهه های مختلفی از زمان اجرا می شده و نیز اجرا می شود. گل های دوخته شده با پولک و منجوق نیز از این قاعده مستثنی نیستند و  اغلب زیبایی چشمگیری را برای کلاه ایجاد می نمایند و البته، باعث خاص شدن آن نیز؛ می شوند.

 نوع و شیوه دوخت این گل ها، رنگ گل و مکان مصرف گل آماده شده روی کلاه؛ به همراه سلیقه مصرف کننده از نکات قابل تاکید؛ در انتخاب تکنیک های دوخت می باشد .

در تصویر زیر نمونه بسیار زیبایی از دوخت گل های برجسته با پولک های صدفی و پولک های معمولی را می بینید که توسط خانم مژده زمانی به شیوه ایستاده دوخته شده و بر روی کلاه قرار گرفته است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این کلاه حصیری زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید. 

پولک دوزی روی کلاه حصیری- مژده زمانی

از دوخت آجر چین در سرمه دوزی و پولک دوزی، پیش تر صحبت شد و اینکه این دوخت هم در برگ و هم در گلبرگ ها و یا در بخش هایی دیگر از طرح سوزندوزی که وسیع تر هستند، کاربرد های خوبی می تواند داشته باشد. یکی از کاربرد های بسیار خوب این تکنیک، دوخت آجرچین با ملیله ها می باشد.

در تصویر زیر نمونه زیبایی از دوخت آجرچین با ملیله ها را می بیند که بر روی دو برگ دراز و بلند، به شیوه آزاد دوخته شده و بر روی یک لباس قرار گرفته است. دوگل یکی قاصدک و دیگری گل برجسته سکه ای به همراه چند برگ پولکی که در مجموع طرحی از یک لباس شده اند، زیبایی این برگ ها را بیشتر نمایان نموده و جلوه ویژه ای به لباس بخشیده است. این سوزندوزی بسیار زیبا توسط خانم شیوا امیر سلیمانی اجرا شده و شما نیز، برای دیدن تصاویر بیشتری از آن می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید. 

آجرچین و ملیله ها- شیوا امیر سلیمانی

گاهی باقیمانده پارچه گیپور از یک لباس ، می تواند به همراه پولک و منجوق جهت تزیین روی رومیزی، کوسن و یا  لباسی دیگر،مورد استفاده قرار گیرد و البته این کاربرد جدید، بستگی بسیار زیادی به خلاقیت درونی سوزندوز دارد . یعنی علاوه بر تسلط به تکنیک های دوخت باید بتواند دیدگاهی تازه از نوع مصرف را ابتدا در ذهن تداعی و سپس بر پارچه پیاده نماید.

 تصویر زیر یکی از این موارد استفاده می باشد. خانم هنگامه پورنوروز با خلاقیت و ایجاد هماهنگی به همراه مهارت های دوخت، تکه هایی از باقیمانده یک لباس گیپور را بر روی یک کوسن قرار داده و به کمک منجوق و پولک، زیبایی دلنشینی را برای یک کوسن ایجاد نموده است. ملیله های طلایی، پولک های زرد، منجوق های لیمویی، زرد و آبی فیروزه ای؛ در کنار مروارید هایی به رنگ آبی فیروزه ای، جلوه ای با شکوه و خیال انگیز به تکه های گیپور بخشیده و هیجان تازه ای در فضای سوزندوزی، آفریده است.

برای دیدن تصاویر بیشتری از این کوسن زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید. در میان تصاویر، مراحل مختلف اجرای دوخت مانند شکل خام و بدون تزیین گیپور ، با اندکی تزیین و کامل شده تزیین گیپور را می بینید .

گیپور دوزی- هنگامه پورنوروز

خورشیدی را در میانه یک سرو سبز دوخته ام. تابناک و پر از هیاهوی زندگی. خورشیدی که بر گرداگرد آن پولک هایی سر در خویش به رنگ های سپید و طلایی، سرود ثانیه هایم را سرشار از نور و سرور؛ جاودانه می سازند. آیا تو نیز، مرا در میانه رنگ های سبز، سپید، طلایی و قرمز می بینی؟!!!!

نمونه زیبایی از دوخت یک پنل پولک و منجوق دوزی شده را در زیر می بینید که توسط خانم هنگامه پورنوروز در قالب طرحی از جقه سوزندوزی شده و قابل استفاده بر روی لباس به صورت ثابت و سیار می باشد. برای دیدن تصاویر بیشتر بر زمینه های مختلفی از رنگ در نوع مصرف، روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

راستی آیا می دانید که هر کدام از این پنل ها می تواند به عنوان یک کارت پستال مناسبتی و زیبا نیز، مورد استفاده قرار گیرد. در مجموعه تصاویر ، این پنل را بر روی کاغذی با طرح لانه زنبوری و به رنگ زرد و زرد مایل به سبز می بینید.

پنل پولک دوزی و کارت پستال- هنگامه پورنوروز

تکنیک دوخت پولک به شیوه ایستاده نیز گاهی برای پر نمودن مغز گل ها مورد استفاده قرار می گیرد. این تکنیک اغلب پس از اتمام دوخت گل به هر شیوه دلخواه ؛ در میانه گل و در یک ، دو یا چند ردیف بسته به وسعت فضای کار؛ مورد استفاده قرار می گیرد.

در تصویر زیر نمونه ای از اجرای این تکنیک را در میانه گلی می بینیم که با پولک  صدفی و توسط خانم مژده زمانی؛ سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

پولک های ایستاده و مغز گل- مژده زمانی

گفتیم که  گل های شکوفه ای با پولک و منجوق، به تنهایی زیبا و پرکاربرد هستند. اماکاربرد های متنوع و متفاوتی دارند که امکان دسترسی سوزندوز را به خلاقیت های تازه ای در تولید، هدایت می کند. یکی از کاربردها، استفاده از این تکنیک در میانه گل یا مغز گل هایی می باشد که با پولک های سکه ای؛ دوخته می شوند.

نمونه ای از دوخت گل های شکوفه ای با پولک و منجوق را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم مژده زمانی در میانه گلی با پولک سکه ای دوخته با مهارت و سلیقه شکل یافته و سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید. 

گلهای شکوفه ای و مغز گل- مژده زمانی

گفتیم که پرچم های ایستاده گزینه مناسبی برای پر نمودن مرکز گل یا مغز گل ها می باشد اما این کاربرد، تنها کاربرد این تکنیک نیست و این دوخت را می توان در نقاط دیگری از طرح ها مانند بدن برخی از حیوانات؛ نیز اجرا نمود.

در تصویر زیر نمونه ای از کاربرد این تکنیک را می بینید که توسط خانم عفت فتاحی بر روی بدن یک جوجه تیغی دوخته شده و برای گل یقه استفاده می شود. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

کاربرد پرچم های ایستاده- عفت فتاحی

یکی از کاربرد های خوب شرابه دوزی، استفاده از آین دوخت در میانه گل ها و یا مغز گل می باشد. به این صورت که سوزن را از از وسط دایره گل، بیرون می کشیم و تعدادی منجوق به آن می کشیم. آنگاه یک منجوق را نگهداشته، سوزن را از میان دیگر منجوق ها عبور می دهیم  و دوباره نزدیک نقطه اول؛ به زیر می بریم .  با تکرار دوخت فضای وسط گل کامل می شود و شرابه ا به صورت آویزان از میانه گل دیده می شوند.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت شرابه را در تابلوی خانم شهربانو افشون می بینید که با منجوق زرد و قرمز در میانه گلی به رنگ بنفش اجرا شده است. گل بنفش دوخته شده در این تصویر، به شیوه برجسته دوزی با منجوق به همراه سایه روشن دوزی در 3 رنگ؛ یک نمونه بسیار خوب از سایه روشن دوزی با منجوق نیز می باشد. برای دیدن تصاویر بیشتر بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

شرابه دوزی و مغز گل- شهربانو افشون

دمی از خویش فراتر می روی و با خودت و مهراوه هایت خلوت می کنی تا آرام آرام از گذر ثانیه ها رها شوی. در این رها شدن و عبور ثانیه ها و لحظه های سرشار و شادمانه زندگی، سوزن و نخ و پارچه و پولک همراهیت می کنند و تو لحظه ها را می دوزی و می دوزی…..  و به این ترتیب زندگی سبز و سیال، در میان خطوط طرح جریان می یابد. آفرینشی دوباره و دوباره عمق جانت را می کاود و تو خالص تر و پاک تر خدا را احساس می کنی…..

 نمونه ای ارزشمند از سوزندوزی خانم شهربانو افشون را روی یک تابلوی دیواری می بینید. یک تابلوی دیواری با گل هایی رنگارنگ که هر کدام ثانیه هایی ماندگار را، به نشانه حضوری پر بار در تاریخ این سرزمین به یادگار نهاده اند. ثانیه هایی که خود نمادی از زندگی هستند. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

پولک هایی به رنگ زندگی- شهربانو افشون