Skip to main content

گفتیم که یکی از گره های بسیار رایج در دوخت انواع سوزندوزی ها، دوخت روکوکو یا گره ایرانی می باشد. با استفاده از دوخت گره ایرانی و ایجاد تغییراتی در نوع مصرف این تکنیک می توان فضاهای بسیاری از طرح ها را شکل داد و پر نمود.

در تصاویر زیر نمونه ای از این دوخت ها را بر روی یک بلوز بافتنی می بینید. در گلدوزی روی این بلوز بافتنی از طرح و نقش خاصی استفاده نشده و مبنای گلدوزی بر طرح اصلی بافت متمرکز شده است. ابتدا، خطوط ایجاد شده در بافت بلوز، به کمک دوخت ساقه همانند جدول بندی در مزارع و باغ ها، از هم جدا و متمایز شده اند. آنگاه با استفاده از گره ایرانی در رنگ های مختلف به صورت دانه دانه و یا سه تایی، سطوح این فضاها گل کاری و یا به عبارتی؛ گل دوزی شده است.

گره ایرانی و رز ایرانی- سوزندوزی شب افروز

سپس روی پاپیون های ایجاد شده در بافت، با دوخت یک دانه مروارید در مرکز و تعدادی گره ایرانی در اطراف، به شیوه پیچ رز؛ زیبایی خیره کننده رز های ایرانی در فضای سبز بلوز با درخششی بی مانند، چشم را به تماشا فرا می خواند. تماشای منظره ای چشم نواز در رویایی از سبزی و طراوت بی پایان هستی.

تصاویر بیشتری از این سوزن دوزی زیبا را می توانید با کلیک بر روی کلمه نشانی بیابید.

گره ایرانی و رز ایرانی- سوزندوزی شب افروز

این گروه در حال حاضر شامل ۵ نفر میباشد که در بخشهای مختلف شب افروز فعالیت می نمایند. و مسئولیت های متفاوتی را نیز بر عهده دارند:

۱-      ربابه آقالری

مؤسس،مدیربخش خیاطی- برشکار ، خیاط – سوزن دوز قدیمی

۲-      فاطمه بیگم شریفیان

مؤسس،مدیر،مربی آموزشگاه – مؤسس و مدیر کارگاه در بخش سوزن دوزی-سوزن دوز سنتی و مدرن

۳-      سید حسین شریفیان

مؤسس و مدیر فروشگاه لوازم خیاطی و دوختهای تزیینی

۴-      سید علی شریفیان

مؤسس و مدیر فروشگاه و تعمیر گاه چرخ خیاطی – تعمیرات لباس

۵-      فیروزه بیگم شریفیان

مؤسس ومدیر کارگاه در بخش گلسازی- مربی آموزشگاه – گلساز، طراح وسوزن دوز  سنتی و مدرن

شرح حال گروه هنری شب افروز

۱-   ربابه آقالری  

مؤسس،مدیربخش خیاطی- برشکار ، خیاط

خانم ربابه اقالری مادر ماست. از زمانی که چشم گشودیم، مادر بود و کاروکار و هنوز هم همپای ما تا توانی دارد کار میکند . کمک، همراهی و تشویق همواره او همیشه هدایتگر ما بوده و خواهد بود. از سالهای کودکی به خیاطی علاقه مند شد و با چند جلسه آموزش خیاطی نزد یکی از افراد فامیل در آن زمان کار خیاطی را به صورت دیمی شروع نمود . از آنجا که در آن زمان کلاسهای مدون و متد مشخصی برای اجرای کار وجود نداشت و خیاطی به صورت استاد- شاگردی اجرا میشد، می بایست سالهای طولانی خدمت استاد باشد تا ورزیده شود. اما استادش بنا به دلایلی امکان ادامه کار برایش ممکن نبود. از آنجا که پدرش نیز با ورود او به مکان دیگری برای آموزش مخالف بود ، لذا تصمیم گرفت تا به صورت خود آموز با همان اندک اندوخته آموزش خیاطی؛ ادامه راه دهد. و خدا را شکر که با سعی و کوشش خودش موفق گردید. هنوز چرخ خیاطی نداشت و با دست می دوخت. تا اینکه پدر علاقه فراوان به کارش را دید و برایش چرخ خیاطی خرید. و اینجا بود که دنیای او عوض شد. کم کم گلدوزی، چهل تکه دوزی، و انواع شبکه ،ژور،منجوق دوزی و بافتنی و آرایشگری نیز به فضای کارش اضافه شد.و البته  پس از ازدواج همه این رشته ها را به شکلی بسیار وسیع تر بکار گرفت. شاگردان زیادی نیز برای آموزش رشته های مختلف به او مراجعه می کردند . شاگردانی که هر روز از کار در منزل گرفته تا مشارکت در  تولید، کار می کردند. و البته بسیاری از آنان نیز با همین شغل به امرار معاش می پرداختند. پس از رفتن شاگردان تا پاسی از شب بیدار می ماند تا بتواند پاسخگوی مشتریان باشد.بخشی از روز به خیاطی- گلدوزی و عصرها بافتنی و در لابلای این زمانها ، آرایشگری انجام میداد.

مادر بزرگم – فضه بیگم شریفیان- نیز از قبل سوزن دوزی و بخیه دوزی می کرد.بخیه دوزی سر آستین لباسها و دور یقه را بادست و مهارت بسیار فوق العاده ای انجام میداد. گلدوزی،ابریشم دوزی،شبکه دوزی، کار روی ترمه و آسترکشی با دست و دوخت چهل تکه نیز از جمله مهارتهایش بود. تا حدی که در این امر مشهور بود.

۱-   فاطمه بیگم شریفیان

مؤسس،مدیر،مربی آموزشگاه – مؤسس و مدیر کارگاه در بخش سوزندوزی-سوزندوز سنتی و مدرن

فاطمه بیگم شریفیان هستم و در بابل به دنیا آمدم و تحصیلات دوره ابتدایی و دبیرستان را در بابل تمام کردم . رشته تحصیلی‌ام در دبیرستان ریاضی بود . پس از‌آن‌وارد دانشگاه شدم و در رشته اقتصاد نظری تحصیلا‌تم را به اتمام رساندم . به دلیل اشتغال مادرم به سوزند‌وزی ، خیاطی و دیگر کارهای دستی ، من نیز به این هنرها از کودکی علاقه‌مند بودم . لکن به طور جدی و حرفه‌ای از انتهای سال ۱۳۵۷کارم را شروع نمودم . در یک کارگاه کوچک و به صورت انفرادی کار می‌کردم . در‌سال ۱۳۶۰آموزش در این رشته را همپای کار در کارگاه آغاز نمودم و از سال ۱۳۶۵ مقدمات راه‌ اندازی آموزشگاه تخصصی دو‌ختهای تزیینی شب افروز آماده و در سال ۱۳۶۹، به عنوان اولین آموزشگاه تخصصی دو‌ختهای تزیینی در استان مازند‌ران شروع به فعالیت نمود و از آن زمان تا کنون ، تعداد زیادی از هنرجویان را تحت پوشش آموزشهای تخصصی رشته‌های مختلف دو‌ختهای تزیینی یا سوزند‌وزیهای سنتی و مدرن وارد بازار کار نموده است.

در همان زمان یعنی سال ۱۳۶۹ کارگاه تولیدی سوزند‌وزی شب افروز نیز ، پس از دریافت موافقت اصولی ، ضمن ارائه طرح توجیهی ، از سازمان صنایع دستی موفق به دریافت پروانه تولید کارگاهی گردید و با عنوان اولین کارگاه تولیدی سوزند‌وزی در استان مازندران فعالیت گسترده‌تری یافت و در حال حاضر نیز فعال می‌باشد.لازم به ذکر است که تا قبل از آن و هنوز هم کارگاه علاوه بر داشتن پروانه تولید ، دارای پروانه کسب صنفی نیز میباشد .

علاقه مند‌ی‌ ام از دوران کودکی به این هنر عامل مهمی در ادامه راه بود ، لکن کیف پولی که از مادربزرگم مانده بود انگیزه اصلی ادامه راه بود . انگیزه ماندگاری در طول سالهای متوالی زندگی و پس از آن و مهم‌تر از آن ارتباط میان نسلها و اینکه می‌توان واسطه‌ای بود برای انتقال تجارب گذشتگان به نسل آینده ، تا اینکه بداند چه بوده و چه خواهد شد؟ پس از آن در طی سالهای دانشگاه انگیزه‌های دیگری چون اشتغالزایی، توسعه صادرات غیر نفتی، جمع‌آوری آمار و ارقام مرتبط با رشته و مدون نمودن آن از نظر مسایل اقتصادی ، توجیه در اقتصاد خرد و‌کلان ، همه و همه انگیزه ها‌یی بودند که تا امروز بتوانم مسیر‌م را ادامه بدهم.

در ابتدا مشوق خاصی غیر از خانواده‌ام وجود نداشت . لکن مردم و کسانی که به نوعی در رابطه با کارم قرار می‌گرفتند ، تشو‌یقم می‌کردند.آموزش کلی سوزند‌وزی را نزد  مادر از دوران کودکی شروع نمودم . او نیز از مادرش آموخته بود . سپس با دیدن آثار دیگران ، کتابها و مجلات ، انواع دو‌ختها را به صورت خود‌آموز ادامه دادم و با تکرار و تمرین و ترکیب و تلفیق دو‌ختها  به تجارب تازه ای دست یافتم و از آنجا که هنوز به صورت حرفه‌ای کار م را در جهت تولید شروع نکرده بودم‌، لذت ابداع و کسب تجارب تازه‌تر مرا‌نیز فراتر می‌برد و‌به سوی دنیا‌هایی تازه تر از سوزند‌وزی می کشاند . راز و رمزها‌ی مردم دیارها‌یی د‌یگرو…..  و در ادامه همین مسیر بود که در نشیب و فراز کار و تولید قرار گرفتم .چند سال بعد با استاد زنده یاد بانو منتخب صبا آشنا شدم و اگر چه زمانی اندک، اما بهره های بسیار؛ از حضورش بردم.

ابداعات فنی به کار برده شده در این رشته و توسط من عبارت است از اجرا و کاربر نمودن اصول تکنیکی سوزند‌وزی در بعضی از رشته‌ها به کمک چرخ خیاطی و بدون تغییر در اصول بنیادی دوخت و ابد‌اعهای هنری‌ام عبارتند ازتبد‌یل نوع تولید در رشته های سوزند‌وزی از قالب مصارف سنتی مانند روبا‌لشی  ، بقچه، به انواع دیگر مصرف و تابلوهای هنری با طرحهای سنتی و مدرن از جمله طرحهای شاه عباسی‌ها و اسلیمی ها و‌پیچک ها و…..و……و طرحهای مینیاتوری ، خط-نقاشی، بکار گیری شبکه ها در کنار انواع خط ، تذهیب و پر کردن تمام زمینه و متن کار ، استفاده از نخهای موجود در برخی از د‌وختها ضمن استفاده از نخهای جدید ، تغییر رنگ‌بندی در د‌وختها ی سنتی و به روز نمودن الگو های مصرف و تولید.

به طور کلی نمایشگاههایی که در‌این رشته برگزار نموده و یا در آن شرکت داشته‌ام به دو دسته تقسیم میشود :

الف- نمایشگاههای انفرادی و تخصصی سوزند‌وزی

سالهای برگزاری عبارتند از : ۱۳۶۵،۱۳۶۶ ، ۱۳۶۹ ،۱۳۷۰ ،۱۳۷۱ ، ۱۳۷۶ ،۱۳۸۱ (۷ نمایشگاه)

ب- نمایشگاههای گروهــ‌ـــــــــــی  صنایع دستی

سالهای برگزاری عبارتند از :

  • سال۱۳۷۱-ارشاد اسلامی به مناسبت ۲۲ بهمن
  • سال۱۳۷۱– مدیریت صنایع دستی مازندران و جمهوری تر‌کمنستان ( گنبد)
  • سال۱۳۷۳ – کمیسیو‌ن امور با‌نوان
  • سال۱۳۷۳– اولین نمایشگاه زنان هنرمند کشور – سازمان میراث فرهنگی کشور – تهران

در این نمایشگاه برنده جایزه ممتاز‌نمایشگاه و رتبه اول در رشته سوزند‌وزیهای سنتی همراه با لوح ، تقد‌بر شدم.

  • سال۱۳۷۴– دومین نمایشگاه زنان هنرمند کشور – سازمان میراث فرهنگی- تهران

در این نمایشگاه آثا‌رم در بخش نمایشگاهی- هنری به نمایش گذاشته شد .

  • سالهای۱۳۷۶ ، ۱۳۷۷ ، ۱۳۷۸ – نمایشگاههای فنی و حرفه‌ای در ساری و تهران – نمایشگاه بین‌المللی تهران
  • سال۱۳۷۷– شرکت در مسابقه معرفی مشاغل از رادیو پیام و برنده جایزه ویژه مسابقه
  • سال۱۳۷۶– دریافت لوح تقدیر و جایزه به عنوان مدیر نمونه آموزشگا‌ههای آزاد سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای
  • سال۱۳۷۸– اولین نمایشگاه ایرانگردی استان مازندران (ساری)
  • سال۱۳۷۹– شروع اولین دوره های آموزشی سوزند‌وزی در استان به عنوان استاد کار سوزند‌وز-
  • سالهای۱۳۷۹ و ۱۳۸۰– نمایشگاههای مدیریت صنایع دستی استان مازندران
  • سال۱۳۸۰– دریافت جایزه و لوح تقدیر به عنوان هنرمند منتخب استان مازندران از طرف صنایع دستی استان
  • سال۱۳۸۱– نمایشگاههای بابل ، ساری، تهران
  • سال۱۳۸۱– نمایشگاه بابلسر – اداره بازرگانی و صنایع دستی و ….. با عنوان اولین نمایشگاه تخصصی صنایع دستی مازندران
  • سال۱۳۸۲– نمایشگاههای بابل ، ساری ، تهران
  • سال۱۳۸۲– دریافت جایزه و لوح تقدیر از استاندار مازندران به عنوان هنرمند نمونه در سطح ملی و استانی
  • سال۱۳۸۲– منتخب کانون صنفی آموز‌شگاهای استان در کمیته های تخصصی دو‌ختهای تزیینی
  • سال۱۳۸۲– دریافت جایزه و لوح تقدیر از استاندار مازندران به عنوان هنرمند نمونه
  • سال۱۳۸۳– نمایشگاه هنرهای سنتی کشور – سازمان میراث فرهنگی – مازندران – ساری
  • سال۱۳۸۳– نمایشگاه صنایع دستی استان – ساری
  • سال۱۳۸۳– نمایشگاه آموزش فنی و حرفه‌ای مازندران با عنوان توانمندیهای فنی و حرفه‌ای
  • سال۱۳۸۳– داوری ‌شهرستان و‌استان در اولین جشنواره الگوهای برتر در مازندران در رشته د‌وختهای تزیینی – صنایع دستی
  • سال۱۳۸۳– شرکت در‌اولین بازارچه تولیدات صنایع دستی استان
  • سال۱۳۸۴– داوری شهرستان و ‌استان  در دومین جشنواره الگوهای برتر در مازندران
  • سال۱۳۸۵ – شرکت در کمیته تخصصی دوختهای تزیینی از طرف کانون آموزشگاههای استان مازندران به عنوان نماینده این رشته از مازندران- در تهران
  • سال۱۳۸۵– شرکت در کمیته تخصصی دوختهای تزیینی از طرف کانون آموزشگاههای استان مازندران به عنوان نماینده این رشته از مازندران- اصفهان
  • سال۱۳۸۵– دومین جشنواره کارآفرینان برتر(امیرکبیر) در مازندران- دریافت لوح تقدیربا عنوان کارآفرین برتر استان مازندران
  • سال۱۳۸۷– مربی نمونه استانی سازمان آموزش فنی و حرفه ای در رشته صنایع دستی و هنر
  • سال۱۳۸۷– مربی نمونه کشوری سازمان آموزش فنی و حرفه ای در رشته صنایع دستی و هنر
  • سال۱۳۸۷–  شرکت در انتخابات اولین انجمن صنفی هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی مازندران و انتخاب شدن به عنوان عضو هیئت مدیره این انجمن در شهریور ۸۷
  • سال۱۳۸۸– مدیر نمونه استانی سازمان آموزش فنی و حرفه ای در رشته صنایع دستی و هنر
  • سال۱۳۸۸– مدیر نمونه کشوری سازمان آموزش فنی و حرفه ای در رشته صنایع دستی و هنر
  • سال۱۳۸۹– دریافت جایزه و لوح تقدیر از استاندار مازندران به عنوان بانوی کارآفرین برتر استان مازندران -استانداری مازندران، میراث فرهنگی
  • سال۱۳۸۹– هنرمند نمونه  استان مازندران- سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری مازندران
  • سال۱۳۸۹– دریافت لوح تقدیر و تندیس به عنوان هنرمند پیشکسوت استان مازندران- سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی و گردشگری مازندران
  • سال ۱۳۸۹- دریافت لوح تقدیر مدیر برتر آموزش  و مهارت- همایش ملی بزرگان مهارت ایران –تهران مرکز همایشهای بین المللی صدا و سیما
  • سال ۱۳۹۰ – دریافت لوح تقدیر بانوی برتر مدیریت و صنعت – همایش بانوان برتر صنعتگر و بازرگان ایران – تهران مرکز همایشهای بین المللی صدا و سیما
  • سال ۱۳۹۳ – دریافت رتبه یک آموزشگاه شب افروز درآموزش فنی و حرفه ای – طرح اعتبارسنجی و رتبه بندی آموزشگاههای آزاد کشور

گفتگو در رابطه با فعالیتهای هنری

  • مجله اطلاعات هفتگی شماره ۲۶۱۴- اسفند ۱۳۷۱و روزنامه کار و کارگر شماره ۸۰۹ و …….. و……….
  • برنامه های تلویزیونی که در آن شرکت داشتم عبارتند از صبح بخیر ایران در سالهای ۱۳۷۳و ۱۳۸۰- کانال۱
  • و برنامه نمونه ها ۲ بار د رسال ۱۳۷۴ – کانال ۳
  • و برنامه ایران زمین سالهای ۱۳۷۹و ۱۳۸۰ – کانال ۳- که بیش از ۶ بار پخش شد
  • برنامه دستها و نقشها – کانال ۴ –که از شبکه جهانی نیز پخش شد
  • برنامه کاو‌وش از شبکه ۵ در رابطه با صنایع دستی و نقش آن در صادرات غیر نفتی
  • برنامه دستهای هم آواز از شبکه ۵ – در‌سال ۱۳۸۲
  • گفتگو با رادیو ایران – در سال ۱۳۸۵ در رابطه با کارآفرینی
  • گفتگو با رادیو گفتگو – در سال۱۳۸۶- زنان موفق مازندران
  • پخش برنامه ایران زمین از شبکه جام جم- درعید سال ۱۳۸۶
  • برنامه همدلی – شبکه ۵ – خرداد ۸۶(برنامه زنده) به عنوان هنرمندی از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی استان مازندران
  • برنامه دیدار آشنا- شبکه ۵- مرداد۸۷(برنامه زنده) به عنوان مؤسس، مدیر ومربی آموزشگاه آزاد در بخش فنی و حرفه ای
  • و ……. و …….. و ………

۲-    سید حسین شریفیان

مؤسس و مدیر فروشگاه لوازم خیاطی و دوختهای تزیینی

سید حسین شریفیان هستم و در بابل به دنیا آمدم. پس از اتمام دوره دبیرستان به یادگیری برق ساختمان و منبت روی چوب پرداختم.از آنجا که همه در اطراف من به کار سوزندوزی و خیاطی مشغول بودند، من نیز به این رشته ها علاقه مند شدم و آموزش ابریشم دوزی، منجوق دوزی، سرمه دوزی و دوخت گوبلن را فرا گرفتم. همراه با شروع فعالیت آموزشگاه شب افروز در سال ۱۳۶۹ ، اولین فروشگاه شب افروز را جهت تأمین بخشی از ابزار و لوازم دوختهای تزیینی برای کار آموزان و کارگاه شب افروز؛ تأسیس نمودم.چرا که تا آن زمان بسیاری از این ابزار مانند سرمه، گلابتون،انواع ابریشم با دست و چرخ؛ دربابل و استان مازندران یافت نمیشد. اندک اندک فضای کار را گسترده تر نمودم . در حال حاضر این فروشگاه انواع کتابهای آموزشی در رشته های مختلف هنری، انواع یراق آلات و تور ،ابزارو لوازم خیاطی، سوزندوزی، گلسازی، انواع نخ جهت کارگلدوزی با ماشین و سوزندوزی و ابزار دیگر رشته های دستی را برای علاقه مندان این رشته ها فراهم می کند.

۳-   سید علی شریفیان

مؤسس و مدیر فروشگاه و تعمیر گاه چرخ خیاطی و تعمیرات لباس

سید علی شریفیان هستم و در بابل به دنیا آمدم. قبل از اتمام دوره دبیرستان به یادگیری مکانیکی ماشین پرداختم. دوره هایی را نیز در ایران خودرو جهت آموزش تعمیرات ماشین گذراندم. همراه با کار در مکانیکی، به کار تعمیرات لباس نیز مشغول بودم. پس از اتمام دوره دبیرستان، از آنجا که همه در اطراف من به کار سوزندوزی و خیاطی مشغول بودند، من نیز به این رشته ها مرتبط شدم. تعمیر انواع چرخ خیاطی از علاقه مندیهای من در این دوران بود. در سال ۱۳۷۲،پس از شروع فعالیت آموزشگاه شب افروز ، دومین فروشگاه شب افروز را جهت تعمیر و سرویس چرخ خیاطی، فروش لوازم جانبی چرخ و برخی از ابزار و لوازم خیاطی و گلدوزی دایر نمودم . در حال حاضر این فروشگاه علاوه بر این امور به کار تعمیرات لباس نیز اشتغال دارد.

۴-    فیروزه بیگم شریفیان

مؤسس ومدیر کارگاه در بخش گلسازی- مربی آموزشگاه – گلساز، طراح وسوزندوز  سنتی و مدرن

فیروزه بیگم شریفیان هستم و در بابل به دنیا آمد‌م. پس از ورود به دوران راهنمایی و همزمان با تأسیس کارگاه تولیدی شب افروز ، من نیز در این کارگاه به صورتها‌ی مختلف فعالیت داشتم.  از آنجا که کار سوزند‌وزی ریشه‌ای دامنه‌دار در خانواده من داشت، از این هنر بی‌نصیب نماندم.

علاقه‌ام از دوران کودکی به نقاشی نیز ، بسیار وافر بود . این علاقه پس از دوران دبستان رنگ و بوی تازه‌ای یافت و  کامل‌تر شد. طراحیها‌ی ابتدایی من کم‌کم جای خودش را به نقاشیها‌ی منظم‌تر داد و به دنبال آن کار با آب‌رنگ و رنگ‌و‌روغن و ……. را شروع نمودم.سپس مینیاتورهای ایرانی توجهم را جلب نمود و به یاد‌گیری آن پرداختم.تذهیب را نیز کم‌کم در کنار آن آموختم .

همزمان با دوران دبیرستان با استاد زنده‌یاد «منتخب صبا» آشنا شدم و رشته‌های مختلف گلســـ‌ـــازی را در محضر آن استاد فرا‌ گرفتم. مانند گلهای پارچه‌ای، جورابی، شیشه ای و…..(البته با روشهای سنتی) .پس از پایان دوران دبیرستان به دلیل علاقه‌ای که به کارهای هنری داشتم، به طور جدی از سال ۷۰ کار را دررشته‌ها و زمینه‌های مختلفی که آموخته بودم ، دنبال نمودم.

درحال حاضر به صورت همزمان در آموزشگاه شب افروز به عنوان مربی دوختها‌ی تزیینی و در کارگاه شب افروز به عنوان تولید کننده سوزند‌وزی و ساخت انواع گلهای پارچه‌ای روی لباس‌ها ، تاج‌سر و اطاق‌عقد و ……..فعالیت دارم و علاوه بر آن از طراحی‌هایم برای تولید و‌آموزش استفاده می‌شود.

در تمام نمایشگاههای برگزار‌شده از سال ۱۳۶۵ تا کنون چه به صورت انفرادی و چه به صورت گروهی توسط شب افروز به شکلهای مختلف فعالیت داشتم .

در‌سال ۱۳۸۳ به عنوان منتخب شهرستان بابل در رشته صنایع دستی در اولین جشنواره الگوهای برتر مربیان به مسابقات استانی راه یافتم و به عنوان نفر اول جشنواره استان مازند‌ران انتخاب شدم.