Skip to main content

در میان انواع سنگ و پولک و منجوق و مروارید و…و…..و… گاه به دنبال گزینه های تازه ای می گردیم تا کار و دوختمان را با دیگری متفاوت سازد. این طبیعت سوزندوزی و هر کار هنری دیگریست. چون هر هنرمندی می خواهد شاخصه های خودش را در میان شاخ و برگ تابلویش بگنجاند. رنگهای دلخواه خودش را تجربه کند. هوای درون خودش را نفس بکشد و …و…. و اینگونه می شود که هر اثر هنری با اثر هنری شخصی دیگر، متفاوت می شود.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت گل با ترکیب پولک سکه ای متوسط و ریز، می بینید که توسط خانم مژده زمانی؛ دوخته شده است. پولک های سکه ای ریز دوخته شده در این گل متفاوت با پولک های متوسط و از جنس مات و اکلیلی می باشد. چنانچه در تصویر نیز به خوبی دیده می شود،جلوه ای خاص به گل بخشیده و زیبایی آن را نیز افزون نموده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این گل زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

بسیار زیباست . اینطور نیست؟ همچون زلال آب در روشنای نور و مهربانی و صداقت.

گل با پولک سکه ای - مژده زمانی

برای درست کردن یک گل یقه اصلا تکنیک خاصی مد نظر نیست با هرنوع مواد اولیه ای که در اختیار دارید و هر نوع تکنیکی که به آن مسلط هستید می توانید دوخت را شروع و تمام کنید. پولک صدفی یا گوش ماهی نیز همانند پولک های سکه ای، یکی از مواداولیه هایی است که می توان در این مسیر به خوبی از آن استفاده نمود. گل هایی که به کمک پولک صدفی دوخته می شود ، همانند گل هایی که با پولک سکه ای دوخته می شوند ؛ می توانند بسیار پر کاربرد در طرح های مختلف و برای گل های متفاوت مورد استفاده قرار گیرند.

در تصویر  زیر نمونه ای از دوخت یک گل یقه با پولک صدفی را می بینید که توسط خانم شیوا امیر سلیمانی دوخته شده است . این گل یقه زیبا با مروارید سفید و مقداری منجوق در مرکز گل آذین یافته است. جهت دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر زمینه رنگ های متفاوت، روی کلمه نشانی کلیک نمایید      

پولک صدفی ، گل یقه- شیوا امیر سلیمانی

در بسیاری موارد معمولا دوخت مغز گل یا مرکز گل ها با دوخت یک سنگ یا یک مروارید به شیوه افقی و یا عمودی، شکل می یابد اما برخی موارد نیز یافت می شود که سوزندوز می خواهد تا توان و مهارت بیشتری نشان دهد و سوزندوزی اش را به شیوه ای حرفه ای تر؛ ارائه نماید. در اینگونه موارد می تواند جلوه های تازه تری از مهارت حرفه ای اش را در مرکز گل ها، برحسب سلیقه و میزان مهارت حرفه ای اش، بسیار متنوع و متغیر نماید.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت یک گل با پولک سکه ای را می بینید که توسط خانم محبوبه صالحی با تکنیک دوخت گل پیاز، اجرا شده است. برای دیدن نمونه های بیشتری از از دوخت مغز گل، در میانه گل های پولک سکه ای؛ بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

پولک سکه ای و مغز گل- محبوبه صالحی

شانه به شانه نور ، هم پای آفتاب؛ می روم. سر به آسمان می سایم و در سایه روشنی از عشق می رویم. همه راز ها و همه آوازهایم را بر گلبرگ های یک گل می دوزم. پولک به پولک، کوک به کوک، خط به خط، نخ به نخ و رنگ در رنگ زندگی را در ثانیه هایی سرشار و عاشق؛ تجربه می کنم. پولک هایی از نور، از جنس لحظه های سرشاری بر قامت بلند زمان زندگی ام، می دوزم  و امروزم را به فردای هنر این سرزمین پیوند می زنم.

در تصویر زیر نمونه ای ارزشمند و بسیار زیبا از سوزندوزی یک تابلو بر روی مخمل، می بینید که توسط خانم محبوبه صالحی، اجرا شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی ارزشمند بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

 دوخت پولک های سکه ای - محبوبه صالحی

در نوشته قبل، از دوخت یک گل با پولک سکه ای در قالب گلی کم پر صحبت و کاربرد آن جهت استفاده در گل یقه مطرح شد. در این بخش همان گل را البته به شیوه ای دیگر می یابید. شیوه ای که گلبرگ های گل بیشتر و فشرده تر می باشد و در میانه گل از یک دگمه به جای مغز گل، خبری نیست و میانه گل به کمک یک مروارید درشت و پیچ رز به خوبی شکل یافته و دوخته شده است.

تصویر زیر نمونه دوخته شده ای از این تکنیک می باشد که توسط خانم شیوا امیر سلیمانی، برای یک گل یقه ؛ استفاده شده است. جهت دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر زمینه رنگ های متفاوت، روی کلمه نشانی کلیک نمایید

پولک سکه ای و گل یقه- شیوا امیر سلیمانی

سوزن و نخ را به میهمانی ثانیه هایم می کشانم تا هجای حرمت، در حریم دوست باشم و پیوند دیروز و امروز، به فردا . مهراوه هایم را بر تکه پارچه ای می دوزم و چون نشانه ای دلنشین بر یقه لباس و دست هایم می نشانم . نشانه ای که حرمت ثانیه هایم را در خودش نگهداشته و رنگ مهربانی لحظه هایم را نمایان می سازد. مرا ببین همراه با منجوق هایی که در میانه یک گل قرار گرفته، همراه با سرمه های اطراف گل، همراه با پولک و مروارید ها و در میان سایه روشن هایی که از خیال من و تو می گذرد تا به فردا راه یابد.

نمونه ای زیبا و ارزشمند از سوزندوزی روی یک دستبند و گل یقه سه بعدی با سرمه را، در تصویر زیر می بینید که توسط خانم فاطمه رمضانی از آموزشگاه شب افروز، سوزندوزی شده است. سوزندوزی گل دوخته شده با سرمه روی دستبند به شیوه سرمه دوزی برجسته به همراه سایه روشن دوزی می باشد که اطراف آن با دوخت تو دوزی و کاج دوزی ، تزیین شده است و در سوزندوزی گل یقه سه بعدی نیز تکنیک آجر چین به شیوه سایه روشن، استفاده شده است . برای دیدن تصاویر بیشتری از این نمونه ارزشمند می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

دستبند و گل یقه سه بعدی با سرمه- فاطمه رمضانی

از جمله مواد اولیه ای که در مسیر دوخت گلهای سه بعدی و گل یقه قرار می گیرد، استفاده از پولک های سکه ای است که عمدتا با تکنیک ایستاده و به دو صورت گلی با گلبرگ هایی اندک وکم پر و یا تعداد گلبرگ هایی بیشتر و یک گل پـر پر ؛ مورد استفاده قرار می گیرد. که در هر دو صورت پس از دوخت و اضافه نمودن یک دگمه، مروارید، یا سنگ و پرچم به شیوه ای کاملا سیار می توان بر روی لباسها در مکان های مختلف و با زمینه های متفاوت به کار گرفته شود.

  در تصاویر زیر نمونه ای از کاربرد پولک سکه ای را در قالب گلی کم پر می بینید که توسط خانم شیوا امیر سلیمانی، سوزندوزی شده و بر زمینه ای از رنگهای مختلف نهاده شده؛ تا جلوه گل را در زمینه های متفاوت ببینید. مقداری منجوق به جای پرچم و یک دگمه زیبا در میانه گل به واقع جلوه ویژه ای به گل بخشیده است.

جهت دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

پولک سکه ای و گل یقه- شیوا امیر سلیمانی

دوخت گل های سه بعدی تقریبا در هر حرفه ای از حرفه های مختلف سوزندوزی قابل دسترسی و اجرا می باشد و البته بسته به نوع حرفه، تفاوت هایی را در اجرای سوزندوزی و چیدمان گل به همراه انتخاب نوع تکنیک مناسب با طرح ؛ شامل می شود.

در حرفه پولک و منجوق دوزی نیز، با استفاده از تکنیک های مختلف دوخت این حرفه، می توان گل های سه بعدی زیبایی دوخت و در مکان  های متفاوت استفاده نمود. به طور کلی این گل ها ی سه بعدی می توانند بر روی مکان دلخواهی از لباس، تابلو و….  ثابت شوند و یا با اضافه نمودن یک سنجاق در پشت گل، به صورت سیار در مکان های مختلف مورد استفاده قرار گیرند.

 در تصویر زیر نمونه ای از دوخت یک گل سه بعدی با پولک را می بینید که توسط خانم شهربانو افشون از آموزشگاه شب افروز، دوخته شده است. در این نمونه زیبا از دورنگ پولک معمولی قرمز و مشکی استفاده شده به گونه ای که، دوخت اصلی گل به رنگ قرمز و سایه روشن ها با رنگ مشکی می باشد. برای دیدن تصاویر بیشتری از این گل سه بعدی زیبا با پولک بر روی زمینه های مختلفی از رنگ ؛ می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

گاهی با تغییری اندک در یک دوخت، شکل و ظاهر دوخت نیز تغییر می یابد. دوخت پیچ رز با منجوق یکی از همین دوخت هاست که تنها با نهادن مرواریدی درشت در میانه گل ، و افزایش دفعات دوخت، گل رزی کوچک را می توانیم، هر بار بزرگ و بزرگ تر نماییم و به اندازه دلخواه دست یابیم.

 البته ایجاد تغییر می تواند کمی فراتر تر از این نیز باشد و با اضافه نمودن مقداری تور به عرض دلخواه با چین و یا بدون چین دور تا دور گل دوخته شده؛ هم به زیبایی گل اضافه کنیم و هم گل را در مقیاس بزرگ تری ارائه نماییم. این دوخت می تواند به صورت ثابت بر زمینه پارچه قرار گیرد و یا به صورت سیار در هر نقطه از لباس تنظیم شود و یا به صورت گل یقه با افزودن یک سنجاق در پشت آن مورد استفاده قرار گیرد.

نمونه ای از این دوخت را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم  شیوا امیر سلیمانی به صورت جدا و برای یک گل یقه دوخته شده است و دور تا دور گل یقه از تور حریر چین دار استفاده شده است. جهت دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر زمینه رنگ های متفاوت، روی کلمه نشانی کلیک نمایید

گل یقه  با منجوق و تور- شیوا امیر سلیمانی

هنگام دوخت گلها گاهی برای جلوه دهی بیشتر به  گلها از تکنیک سایه روشن دوزی با پولک استفاده می کنند به این صورت که ابتدا خطوط بیرونی گلبرگ ها را با پولک تیره تر می دوزند و جهت دوختن خطوط میانی از پولک های روشن تر استفاده می کنند.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت پولک دوزی ایستاده همراه با سایه روشن را می بینید که توسط خانم سمیه محمودی از آموزشگاه شب افروز  سوزندوزی شده است. این نمونه بسیار زیبا و ارزشمند بر روی کوسنی از مخمل دوخته شده است. جهت دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.  

پولک دوزی ایستاده با سایه روشن- سمیه محمودی

دو حرفه گلدوزی ماشینی و گلدوزی دستی هر کدام ویژگی ها و مشخصه های خاص خودشان را دارند و در چارچوب و انسجام چرخ و دست، هر کدام از این دو حرفه توانایی ها و مهارت هایشان تعریف شده و قابل دسترسی می باشند. به واقع اجرای بسیاری از توانایی ها و مهارت های گلدوزی با دست، قابل دسترسی با گلدوزی با چرخ نمی باشد و حتی برعکس. اما از پیوند این دو حرفه با هم نتایج بسیار خوبی هم از نظر سرعت و هم از نظر تکنیک، می توان به دست آورد. در تصاویر این بخش نمونه ای از پیوند میان دو حرفه گلدوزی با دست و گلدوزی با چرخ را می بینید که بر روی یک جیب مانتو  و در کارگاه سوزندوزی شب افروز؛ دوخته شده است.

دوخت برگ ها و ساقه ها با گلدوزی ماشینی، اجرا شده و دوخت گل ها به شیوه گلدوزی برزیلی و با دست انجام شده است. چنانچه در تصاویر نیز دیده می شود، همراهی و تلفیق دو حرفه نه تنها از زیبایی کل فضای گلدوزی، کم نکرده بلکه بر جلوه و زیبایی آن افزوده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سو زندوزی زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.   

همراهی گلدوزی چرخ و دست،گلدوزی برزیلی،سوزندوزی شب افروز
همراهی گلدوزی چرخ و دست،گلدوزی برزیلی،سوزندوزی شب افروز

کسی که با سوزن دوزی آشنایی داشته باشد، همیشه یک پارچه ساده به هر رنگی که باشد، وسوسه اجرای سوزن دوزی را با هر حرفه ای که او در آن مهارت داشته باشد؛ می آفریند. گویی بوم نقاشی سفیدی است که تمنای مداد و طرح و رنگ را، در درون خودش پروده و مشتاق دست های عاشقی است که تمام آن رویا و اوج خیال را هر چه زیبا و زیباتر بیافریند.

در تصاویر زیر نمونه ای از دوخت گلدوزی برزیلی را روی یک پیراهن زرشکی می بینید که با نخ عمامه سوزندوزی شده است. ابتدا طرحی به صورت شاخه ای و قرینه جهت گلدوزی روی کمر و یقه این پیراهن آماده شده آنگاه با کمک رنگ هایی از طیف رنگ همان لباس  و ایجاد سایه روشن، گل های رز ی بسیار زیبا  دوخته شده است. این گل های رز، در میان  شاخ و برگهایی سبز و در کنار گلهای وحشی زرد؛ کاملا درخشنده  و پویا چشم  هر بیننده ای را به جلوه گری خود متمرکز می سازند و اینکه اگر چه نه بر پهنای خاک ، اما توانسته اند تا بر پارچه ای برویند و رشد کنند. گلدوزی برزیلی روی این پیراهن زرشکی در کارگاه سوزندوزی شب افروز، اجرا شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا ، بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

گلدوزی برزیلی و یک پیراهن زرشکی- سوزندوزی شب افروز
گلدوزی برزیلی و یک پیراهن زرشکی- سوزندوزی شب افروز

نقشی از یک لاله بر سینه پارچه کشیده ام و در میان بک حلقه چوبی نشانده ام. آنگاه در میان رویا و نقش خیالی که حس حضور دوست می آفریند، ملیله ها را یکی یکی به سوزن می کشم و بر گونه گلبرگ هایم نشانه هایی از همان رویا و خیال می دوزم. در سایه روشن رویاها، لاله ام شکل می گیرد و آرام آرام قد می کشد. من زنده ام و هستم . من در میان گلبرگ های لاله سرخی که دوخته ام، زندگی می کنم.

نمونه ای از دوخت لاله برجسته با ملیله شکسته را در تصویر زیر می بینید که در میان برگ هایی از ملیله جان یافته است. تجربه ای شیرین و ماندگار از خانم رقیه اپرناک که بسیار زیباست. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

گل لاله برجسته-- رقیه اپرناک

 دوخت طرح ها، برگ یا گل به شیوه سه بعدی و به عبارتی برجسته و آزاد، در بیشتر حرفه های سوزندوزی جایگاه خاص خودش را دارد. گل ها در اندازه و شکل های متفاوتی ارائه می شوند و کاربرد های متفاوتی نیز می یابند. اغلب با افزودن سنجاق در زیر و انتهای لایه آخر برای سنجاق سینه و چسباندن آن به انواع گیره مو یا شانه سر و یا آویزهای گردنبند و حلقه های انگشتر کاربرد خاص را تجربه می کنند.

در تصاویر زیر نمونه هایی از این کاربرد را در دو حرفه پولک و منجوق دوزی و حرفه ابریشم دوزی، جهت تزیین روی لباس می بینید که توسط خانم شیوا امیر سلیمانی و خانم فاطمه ولی پور ، سوزندوزی و به شکل گل یقه؛ استفاده شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این دو سوزندوزی بسیار زیبا، می توانید بر روی کلمه نشانی ۱ و نشانی ۲ کلیک نمایید.

گلهای سه بعدی روی لباس- شیوا امیر سلیمانی
گلهای سه بعدی روی لباس- فاطمه ولی پور

همیشه دوخت ها و طرح ها منحصر به مکان و موقعیت خاصی نیستند و سوزن دوز بر حسب سلیقه و میزان مهارتش می تواند با اندکی تغییر، هر طرح و هر دوختی را در مکان دلخواه خودش بدوزد. در مطالب گذشته نمونه ای از دوخت گلهای شکوفه ای را بر روی ترمه دیدید و اینک همان طرح با همان تکنیک ها را، بر روی یک پالتو می بینید که توسط خانم شیوا امیر سلیمانی از آموزشگاه شب افروز؛ دوخته شده است.

برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید

گل شکوفه ای روی لباس- شیوا امیر سلیمانی

گل های شکوفه ای انواع گوناگون دارند ولی به خوبی می توان دریافت که همه انواع گل های شکوفه ای به تنهایی زیبا هستند و البته می توان هر کدام را جدا و یا در کنار یکدیگر روی یک مجموعه از طرح استفاده نمود. در تصویر زیر نمونه ای از کاربرد دوخت گل های شکوفه ای را بر روی ترمه به صورت چند شاخه جدا، در حاشیه یک رومیزی ترمه؛ می بینید. روی هر شاخه این طرح یک نوع از گلهای شکوفه ای دوخته شده و به عبارتی هر ۴ شیوه از این گل، بر روی رومیزی ترمه دوخته شده است. این رومیزی ترمه زیبا توسط خانم نعیمه منزه از آموزشگاه شب افروز؛ دوخته شده و پس از آن مغزی دوزی و آسترکشی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

گلهای شکوفه ای روی ترمه- نعیمه منزه

تلاوت آیه های مهربانی هستم. از دل نور و خورشید بر آمده ام. با نور در می آمیزم و پولک هایی از جنس نور بر بلندای زندگی می دوزم. پولک هایی از نور، که خود ثانیه های زندگی امروزم را به فردای دور متصل می سازد. پولک هایی از نور، که دانه به دانه خود حرمت زندگی هستند و میراث ماندگاری فرهنگ این سرزمین.

پولک هایی از نور، که گویی هر کدام در درون خودشان ثانیه هایی درخشان را به میهمانی خورشید در طلوع صبحی سپید می برند.  ثانیه هایی که رویش دانه هایی کوچک را با ترانه هایی سرشار و زیبا، بر پهنه ایران زمین؛ همواره می خوانند تا جاودان بماند.

کاربرد پولک های سکه ای- نعیمه منزه

در تصاویر نمونه ارزشمندی از دوخت پولک های سکه ای را می بینید که توسط خانم نعیمه منزه بر روی پارچه ای از جنس مخمل، و برای یک تابلوی دیواری؛ سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این تابلوی سوزندوزی می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

کاربرد پولک های سکه ای- نعیمه منزه

پولک ها را یکی یکی به سوزن می کشی و می دوزی. رنگ در رنگ، زیبایی است و عشق . سوزن به سوزن، مهربانی است که بر سینه پارچه میراث امروز سرزمین مان را می نشاند تا  بیانگر هویت دیروز، امروز و فردای ما باشد.                     کاربردی از پولک های سکه ای- سدات محمد زاده

پولک های سکه ای نیز چون دیگر پولک ها، می توانند به شیوه های مختلف مورد استفاده قرار گیرند. یکی از این شیوه ها، دوخت گل هایی با تکنیک پولک دوزی ایستاده می باشد. می توانید با این تکنیک، گل هایی بسیار زیبا، برجسته، دلنشین  و چشم نواز را در هرجا که بخواهید بر روی تابلو، لباس و ….. و …. و بدوزید.

در تصاویر زیر نمونه ای از دوخت پولک های سکه ای را می بینید که خانم سیده سادات محمد زاده از آموزشگاه شب افروز بر روی یک تابلوی دیواری، سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این نمونه ارزشمند می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.   

کاربردی از پولک های سکه ای- سدات محمد زاده