Skip to main content

سرمه و مروارید با هم می آمیزند و سبدی از گل در اندیشه می روید و بر پارچه می نشیند تا جاودانه شود.

نمونه زیبایی از به هم پیوستن سرمه و مروارید را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم سیده آتنا سجادیان ، بر روی پارچه مخمل، سوزندوزی شده است. این نمونه بسیار زیبا برای یک تابلوی دیواری اجرا شده و طرحی از یک سبد گل را نشان می دهد. در دوخت این تابلوی زیبا از تکنیک های دوخت سرمه، ذغره، مروارید و منجوق دوزی استفاده شده است. ویژگی بارز این تابلو استفاده از تکنیک سایه روشن دوزی با سرمه و با منجوق می باشد که به خوبی و با دقت و مهارت در میان گل های تابلو؛ اجرا شده است. این تابلو ی بسیار زیبا می تواند علاوه بر اینکه بخشی از فضای یک زندگی را تزیین نماید، می تواند یک به عنوان یک میراث خانوادگی نیز برای یادگار گذاشته شود.

تابلوی زیبایی که بی گمان شما نیز از دیدن آن لذت خواهید برد. اینطور نیست؟؟ در صورت تمایل می توانید برای دیدن تصاویر بیشتر بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

سرمه و ذغره دوزی- سیده آتا سجادیان

کمی پیش تر از ساخت بقچه های ترمه به شیوه جدید تر صحبت شد و اینکه لزومی به استفاده مستمر همان شیوه سنتی و چهار گوشه نیست. البته  این شیوه فقط و فقط خاص بقچه های ترمه نیست و می توان برای ساخت این بقچه ها از انواع پارچه های دلخواه مانند ساتن، تافته، مخمل و… و.. نیز استفاده نمود.

نمونه ارزشمند و بسیار زیبایی از ساخت این بقچه با پارچه چهارخانه و پارچه ساتن را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم مریم رفیعی سرمه دوزی، مروارید دوزی شده و پس از اتمام سوزندوزی؛ مغزی دوزی و آسترکشی شده است.

برای دوخت این بقچه زیبا از یک مربع در زیر و مقداری پارچه چهار خانه به طول 10 الی 12 سانتیمتر و عرضی معادل با 2 الی سه برابر پیرامون مربع (بسته به مقدار چینی که می خواهیم) و چهار مثلث برای چهار جهت بقچه، مقداری مغزی و پارچه آستری؛ استفاده شده است. جهت جلوه دادن به این بقچه ابتدا طرحی از یک گل با استفاده از سرمه طلایی و قرمز، به صورت برجسته روی ساتن قرمز؛ سرمه دوزی شده و پس از آن دوخت اجرا شده است. سرمه دوزی این گل روی مثلثهای اطراف بقچه ، هماهنگی رنگهای سرمه، نوار مغزی و رنگ پارچه جلوه فراوانی به بقچه داده است. جلوه ای که به راستی می توان فضایی از محیط اطراف را به کمک آن آراست و یا به عنوان یک کادویی مناسب در اندازه های مختلف و یا با پارچه های متفاوت و حتی رنگارنگ، مورد استفاده های متفاوت قرار داد.

برای دیدن تصاویر بیشتر بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید. این زیبایی ارزشمند را ببینید و لذت ببرید و در صورت تمایل نمونه ای از آن را برای خودتان بدوزید. زیباست، اینطور نیست؟

بقچه سرمه دوزی با ساتن- مریم رفیعی

سرمه دوزی، منجوق دوزی و مروارید دوزی همیشه ، حرفه هایی جدایی ناپذیر از ترمه می باشند . حرفه هایی که گاه با تکنیک های مرتبط به خودشان در دوخت دنیایی بسیار زیبا و پر از رمز و راز را، بر روی پارچه ترمه با طرح سروهای ماندگار، در ذهن می آفرینند و ماندگارتر می سازند. سوزندوزی روی کیف قران یکی از این موارد می باشد که سرمه دوزی روی آن، معمولا اجرا شده و می شود.

نمونه ای از دوخت یک کیف قران بسیار زیبا را در تصویر زیر می بینید که در کارگاه سوزندوزی شب افروز، دوخته شده است. طرح این کیف قران با استفاده از تکنیک های دوخت سرمه و منجوق و مروارید، سوزندوزی شده است. پس از اجرای سوزندوزی روی کیف، آسترکشی و دوخت انجام و سپس به برای جلوه دهی بیشتر در لبه ها، یراق به آن اضافه شده است. در صورت تمایل برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید. 

سرمه و کبف قرآن- سوزندوزی شب افروز

معمولا برای دوخت کیف قرآن از پارچه های ترمه و مخمل استفاده می شود. این پارچه ها گاه به صورت ساده مورد استفاده قرار می گیرد و گاه با یراق و قیطان تزیین می شود . البته در مواردی با بهره گبری از تکنیک های سرمه دوزی، مروارید دوزی ، منجوق دوزی و… و.. نیز بر روی ترمه و مخمل، به آن جلوه ویژه ای می بخشند به گونه ای که این ویزگی همچون یک اثر هنری فاخر؛ محصول تولید شده در سوزندوزی را، بدل به یک میراث ماندگار می کند.

 در نمونه زیر تصویری از دوخت یک کیف قران را می بینید که در کارگاه سوزندوزی شب افروز، دوخته شده است. پارچه این کیف قران بسیار زیبا از جنس ترمه می باشد که پس از اجرای سرمه دوزی و و مروارید دوزی روی آن آسترکشی و دوخته شده است. اضافه نمودن یراق پس از اتمام آسترکشی در لبه کیف زیبایی ترمه و سرمه دوزی روی آن را افزون نموده و جلوه خاصی به آن بخشیده است. در صورت تمایل برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.  

سرمه دوزی کیف قرآن- سوزندوزی شب افروز

گاهی بقچه های ترمه ای در میان میراث خانوادگی برخی افراد یافت می شود که می خواهند بر روی آن تغییری ایجاد نموده و کاربرد تازه ای برای آن تعریف کنند. در این موارد سرمه دوزی و مروارید دوزی می تواند گزینه مناسبی جهت احیا این بقچه ها باشد و این میراث را گرانبها تر نماید. میراثی که قدرت انتقال به نسل دیگری را نیز داشته باشد.

در تصویر زیر نمونه ای از یک بقچه قدیمی را می بینید که در کارگاه سوزندوزی شب افروز، سرمه دوزی و احیا شده است. برای تعریف نوع کاربری جدید در این بقچه ابتدا گوشه ای از آستر کشی پارچه ترمه باز شده و بدون تغییر در دوخت آستر و یراق، طرحی از دو بته جقه  با گل و برگ و ساقه در وسط جقه ها به مرکز پارچه ترمه، اضافه شده است. سپس با استفاده از تکنیک های دوخت مروارید، منجوق و سرمه دوزی؛ سوزندوزی اجرا شده و آسترکشی باز شده نیز با همان شیوه قبل، تکرار شده است. تغییر کاربرد این ترمه ، هر چیزی می تواند باشد. اما اغلب افراد به دلیل قدمت پارچه و کم شدن مقاومت پارچه در مسیر زمان ؛ ترجیح می دهند که آن را قاب بگیرند و به دیوار بیاویزند. در صورت تمایل برای دیدن تصاویر بیشتر می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

کاربرد ترمه قدیمی- سوزندوزی شب افروز

کمی پیش تر گفتیم که مرصع  دوزی به نوعی از دوخت های سنتی ایران گفته می شود که در آن، از مواد تزیین کننده جهت جلوه دادن به طرح ، مانند انواع مروارید، پولک، ملیله، منجوق، سنگ های اصلی چون فیروزه و عقیق و حتی جواهراتی چون طلا و نقره و در رنگ ها و شکلهای مختلف همراه با نخ هماهنگ از جنس طلا و نقره و گلابتون؛ مورد استفاده قرار می گیرد. این دوخت اغلب اوقات بر زمینه اصلی پارچه به دو شیوه ساده و یا برجسته ارائه می شود . ولی گاهی اجرای این تکنیک به شیوه آزاد و سه بعدی، نیز اجرا می شود یعنی ابتدا بخش های مختلف طرح دوخته و در کنار هم قرار می گیرند و تصویر واحد و بدون اتصالی را بر زمینه پارچه ایجاد می نمایند. آنگاه این طرح واحد بر هر زمینه ای دقیقا مانند یک پنل سوزندوزی و یا گل یقه، قابلیت اتصال می یابد.

در تصویر زیر نمونه دوخته شده ای از این شیوه را در دوخت طرحی از پروانه به شیوه مرصع آزاد می بینید که توسط خانم مریم پورکیا اجرا شده است. مرصع دوزی آزاد این پروانه بر روی پارچه ساتن و با استفاده از تکنیک های ذغره و سرمه، دوخته شده و بر زمینه ای از پارچه ترمه در یک تابلوی سرمه دوزی، نقش آفرینی دلنشینی را ارائه نموده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی ارزشمند و ماندگار بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

مرصع دوزی آزاد- مریم پورکیا

یکی دیگر ازتکنیک های  دوخت انواع ذغره دوخت ذغره گرد یا ذغره مدور می باشد. زیرا این نوع از دوخت زغره معمولا روی محیط دایره‌‌ای، شکل می گیرد. به این ترتیب که هر بار با گذاشتن یک پولک، تکه‌‌ سرمه‌‌ای به طول 5میلی متر یا نیم سا‌نت روی پولک قرار داده و دوباره در سوراخ پولک فرو می‌‌بریم . با تکرار این عمل طرح یک گل به صورت مدور دوخته میشود.این دوخت برای ترسیم گل های کوچک و تهیه تکه کار‌‌های منفرد بکار میرود.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت این نوع ذغره را می بینید که توسط خانم مریم پور کیا بر روی پارچه ترمه و در اطراف یک گل سرمه دوزی برجسته، اجرا شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

ذغره مدور- مریم پور کیا

یکی از انواع ذغره دوزی ها، دوخت ذغره به شیوه مورب می باشد . این شیوه از دوخت ذغره دقیقا شبیه به دوخت خطی سرمه است. با این تفاوت که هر بار پس از به نخ کشیدن تکه سرمه ای برای دوخت خطی، یک پولک نیز به صورت همزمان، به نخ کشیده و به صورت مورب روی پارچه دوخته می شود.

دوخت ذغره مورب بر روی بسیاری از خطوط در سرمه دوزی می تواند مورد استفاده قرار گیرد. نکته قابل تامل در نوع ذغره استفاده از پولک مصرفی می باشد. پولک مورد مصرف باید پولک صاف و ریز باشد تا پولک ها، دقیقا در کنار هم بر روی روی خطوط طرح قرار گیرند. اما اگر به هر دلیلی سوزندوز بخواهد از پولک های دیگری مثلا معمولی و یا صاف درشت استفاده نماید، دوخت این نوع ذغره نیز دستخوش مقداری تغییر خواهد بود.

نمونه ای از دوخت ذغره مورب را در زیر می بینید که توسط خانم  مریم پور کیا بر روی طرحی از جقه دوخته شده است. در این نمونه شکل اصلی ذغره مورب، در دوخت خطوط طرح؛ دیده می شود. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

ذغره مورب- مریم پور کیا

باز هم حکایت دیگری از سوزن و نخ ، سرمه ومروارید و ترمه و دست هایی که نقش عشق می دوزد بر سینه پارچه . زیبا و ماندگار .

سوزن و نخ، سرمه و ترمه در میان انگشتان هر سوزندوز؛ جان مایه طرح می شود و زیبایی بی کرانه ای که تا هرکجای بوستان دل می رود . و در میان نقوش دلنشین ترمه، نقشی تازه، از حیات  و زندگی می آفریند . نقشی تازه و ماندگار.

در تصویر زیر یکی از نقوش ماندگار را می بینید که توسط خانم مریم پور کیا به کمک سرمه ، پولک، مروارید و… بر پارچه ترمه سوزندوزی شده و بسیار زیباست. نقش مورد استفاده گلی در مرکز طرح می باشد که با تکنیک دوخت آجرچین به کمک دورنگ طلایی و نقره ای و دو نوع سرمه ساده طرح فرانسه، به شیوه برجسته سرمه دوزی شده و گل هایی کوچک به همراه شاخه هایی در اطراف؛ زیبایی کل طرح را افزون نموده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سرمه دوزی یا ترمه دوزی بسیار زیبا، بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید

ترمه و نقشی ماندگار بر سرمه- مریم پور کیا