دوخت های بنیادی سوزندوزی – برگه 6

فضای خالی در شماره دوزی

نقوش و طرح های مخصوص شماره دوزی را می توان به چند دسته تقسیم نمود. گاهی بخشی از فضای پارچه را پر می کند و گاهی تمام فضای پارچه را در بر می گیرد و البته به عبارتی می توان این طرح ها را به دسته بندی کم کار و میانه کار و پر کار نیز، تقسیم نمود. این طرح ها گاه با دوخت متقاطع شکل می گیرند و گاه با تکنیک های دیگر مانند، ستاره، چشمه، دوخت کوسنی،زنار، موج دار، حلقه ای و…….هویت می یابند. بنابر این گاه پس از دوخت نقوش دلخواه بنا به سلیقه در می یابیم که اگر فضای خالی نیز جان مایه ای از رنگ و دوخت بگیرد، کار دلنشین تر خواهد شد. در این موارد با انتخاب رنگی که کمی پر رنگ تر از زمینه و یا همرنگ زمینه باشد، فضای خالی را با دوخت دلخواه پر می کنیم تا تمام زمینه پر باشد. این کار به واقع طرح اصلی را نیز جلوه ای ویژه می بخشد.

تصویر زیر نمونه ای از دوخت یک ستاره بزرگ در وسط با حاشیه ای از ستاره های کوچک در امتداد هم به صورت خطی می باشد که فضای کامل میان طرح وسط و حاشیه با دوخت نیم ضربدر و یا نیم تقاطع با رنگ نباتی روشن، پر شده است . این تکه زیبای شماره دوزی توسط خانم فریبا نیاوند، سوزندوزی شده و قابلیت نصب در هر بخش دیگری را دارا می باشد. تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا را می توانید با کلیک بر روی کلمه نشانی بیابید و ببینید

بخیه پیچ

برای دوختن بخیه پیچ، ابتدا بخیه ساده می دوزیم. سپس با نخ رنگ دیگر به صورت پیچ(بالا و پایین) از وسط بخیه ها بگونه ای عبور می کنیم که سوزن در پارچه فرو نرود. از این دوخت می توان برای تزیین حاشیه ها استفاده نمود. واضح است که هر چه ضخامت نخ هایی که برای مارپیچ انتخاب می کنیم بیشتر باشد، دوخت ما برجسته تر خواهد شد.

تصویر زیر نمونه ای زیبا از اجرای این تکیک پرکاربرد می باشد که توسط خانم رقیه اپرناک در کنار طرحی از یک جقه، سوزندوزی شده است. به طور کلی تکنیک های متفاوتی همچون دوخت داربستی یا بخارا، دندان موشی، دوخت جادگمه ای، شاه ماهی بسته، روکوکو یا گره ایرانی، زنجیره تاب دار، بخیه پیچ و… و… در سوزندوزی این جقه سهیم بوده اند. خط میانی در قسمت پایین طرح جقه نیز، به شیوه بخیه پیچ دوخته شده است. برای دیدن تصاویر بیشتر از طرح دوخته شده این جقه بسیار زیبا، می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

زنجیره تاب دار

زنجیره تاب دار، یکی از دوخت های بنیادی در سوزندوزی است که بسیار پرکاربرد نیز؛ می باشد. این تکنیک، اغلب برای دوخت حاشیه ها در لبه و یا برای عمق بخشیدن در خطوط مختلف می تواند مورد استفاده قرار گیرد. برای شروع این دوخت ابتدا یک زنجیره ساده می دوزیم و سپس با نخ رنگ دیگر و جهت یکسان، با سوزن از روی زنجیره ها عبور می کنیم. بگونه ای که سوزن داخل پارچه فرو نرود. به این ترتیب نخ دوم، زنجیره را همانند نواری زیبا با فواصل معین در بر می گیرد. خطوط زنجیره دوزی شده تاب دار، علاوه بر زیبا تر شدن؛ کلفت ترنیز دیده می شوند.

تصویر زیر نمونه ای زیبا از اجرای این دوخت می باشد که توسط خانم رقیه اپرناک در کنار طرحی از یک جقه، سوزندوزی شده است. دوخط بالا و پایین از طرح به شیوه زنجیره تاب دار، دوخته شده است.

دوخت حصیری ساده

دوخت حصیری ساده یکی از دوخت های بسیار پر کاربرد در انواع سوزندوزی ها، بخصوص گلدوزی چه به شیوه هم سطح و چه به شیوه غیر هم سطح و برجسته می باشد. برای اجرای دوخت حصیری ساده پس از مشخص نمودن فضای دوخت، ابتدا خطوط با فاصله اندک(به دلخواه فاصله می تواند تغییر یابد) از جهت افقی یا عمودی در کنار هم می دوزیم . پس از کامل نمودن این فضا از جهت مخالف یعنی عمودی یا افقی با نخ رنگ دیگر یا هم رنگ، از لابلای خطوط اولیه به شیوه یک در میان با سوزن و نخ؛ عبور می کنیم تا دوخت کامل شود.

واضح است که عبور سوزن و نخ از میان نخ های دوخته شده، همیشه به شیوه یک در میان نمی باشد و می توان با تغییر در عبور تارهای نخ و نیز تغییر در رنگ نخ؛ طرح های متنوعی ایجاد نمود.

نمونه اجرا شده ای از این دوخت را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم نعیمه منزه ، برای یک تابلوی دیواری و روی پارچه زرد طرح دار، با سلیقه و مهارت بسیار؛ سوزن دوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی ساده اما زیبا، بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

طرح گنجشک ها در سوزندوزی

گلدوزی طرح هایی از پرندگان اطراف مان، مانند گنجشک ها خالی از لطف نیست و گاه بسیار سرگرم کننده و نشاط آور نیز می باشد. البته لازم است تا غیر از گلدوزی گاهی، صدای گنجشک ها را هم بشنوید. آنان نیز بخشی از طبیعت رنگارنگ و زیبا هستند و حضوری بی رنگ، کم رنگ و گاهی هم پر رنگ، در اطراف ما دارند. با صدای دلنشین شان هیاهو و هیجان تازه ای در شروع روز می آفرینند و به ثانیه هایمان سرشاری دوباره ای می بخشند.

در تصویر زیر دو گنجشک زیبا را بر شاخه ای از درخت پر شکوفه می بینید که مشغول گفتگو هستند. راستی این دو گنجشک زیبا چه می گویند و اهل کجا هستند ؟ فرقی نمی کند این گنجشک ها هم دارند زندگی خودشان را می کنند. اینطور نیست؟!!!

گلدوزی طرح این دو گنجشک روی پارچه کتان سفید و برای یک بالش بچه در کارگاه سوزندوزی شب افروز؛ اجرا شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این بالش بسیار زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

طرح گنجشک ها در سوزندوزی- سوزندوزی شب افروز

سوزندوزی، نقشی از رویا

نرم و سبک از خیال تو می گذرم و در ترنم انگشتانت جاری می شوم. با سوزنی کوچک، رنگ در رنگ خیالم را به طرح و نقشی می سپارم که همه هیاهوی درونم را در لبخنده یک گل نمایان می سازد. مرا ببین. مرا در میان شاخ و برگ های گل هایی ببین که دوخته ام و رویاهای درونم را میان آن ها نهاده ام.

تصویر زیر نمونه ای از سوزندوزی دو گل آفتاب به رنگ های زرد و نارنجی درمیان گل هایی کوچک و زیبا می باشد که توسط خانم فریبا قنبرزاده ، بر روی پارچه متقال؛ سوزندوزی شده است. برای سوزندوزی این گل ها از تکنیک های شاه ماهی بسته، ساقه دوزی، دندان موشی کوتاه و بلند، گره فرانسوی ، سایه روشن دوزی و… به همراه نخ دمسه؛ استفاده شده است. تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا را می توانید با کلیک بر روی کلمه نشانی ببینید.

سایه روشن های یک گل

سوزندوزی بسیار زیبایی است و روح پر شکیبی را ذهن تداعی می کند. نیک که می نگری، می بینی گویی سوزندوز از روح خویش در طرح دمیده است و می خواهد زیبایی بی پایان درونش را با شدت و لذت بسیار ، در سایه روشن های بلند و کوتاه یک گل بنشاند و روحش را سبک نماید. روحی که تا فرداهای دور پرواز می کند و میراث یک نسل در یک عصر می شود.

نمونه بسیار زیبایی از دوخت سایه روشن را در طرحی از یک گل می بینید که توسط خانم پریسا کردی، سوزندوزی شده است. تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا را می توانید با کلیک بر روی کلمه نشانی ببینید.

ثابت دوزی و دوخت درخت

تکنیک دوخت بست دوزی یا ثابت دوزی، گزینه بسیار مناسبی برای دوختن تنه درخت نیز، می باشد. هرگاه بخواهیم تمام و یا بخشی از درخت را کشیده تر نشان دهیم از این دوخت هم، می توانیم برای پر کردن تنه درخت؛ استفاده کنیم. برای این کار ابتدا از پایین درخت نخ 6 لا را بر روی پارچه قرار داده با نخ دیگر (همرنگ و یا هماهنگ) تا روی نوک تنه درخت با فواصل مساوی بست می زینم. پس از رسیدن به نوک، دوباره نخ 6 لا را می چرخانیم و بست زدن را به طرف پایین ادامه می دهیم.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت ثابت دوزی روی تنه درخت را می بینید که توسط خانم نعیمه منزه بر روی یک تابلوی دیواری، اجرا شده است. در سوزندوزی این تابلوی دیواری از رنگ های مختلف دمسه و تکنیک های متفاوت از دوخت های بنیادی استفاده شده است. این تابلوی دیواری روی پارچه زرد طرح دار، اجرا شده و رنگهای مورد استفاده در سوزندوزی این تابلو نیز با استفاده از رنگ زمینه تابلو و هاهنگی با آن انتخاب شده که از ویژگی این نمونه خوب سوزندوزی شده، می باشد. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید

ساقه دوزی پهن یا ساتن دوزی

بدیهی است که برای دوخت ساقه اغلب گل های ظریف، از دوخت ساقه دوزی معمولی استفاده می شود . ولی این دوخت برای گل های درشت تر و خطوط پهن تر کار آیی لازم را ندارد. در اینگونه موارد اغلب از ساقه دوزی پهن تر ، تو پر دوزی مورب و یا دوخت ساتن دوزی استفاده می کنند.

به این شیوه که ابتدا روی خطوط اصلی طرح که معمولا به صورت دو خط موازی در کنار هم قرار دارند، شلال هایی منظم روی خطوط می دوزند و آنگاه فاصله میان شلال ها را به صورت تو پر ساده و یا ساتن می دوزند. معمولا این شلالها کمی مایل دوخته می شوند. سوزن را از سمت راست طرح داخل پارچه فرو برده، ازسمت چپ خارج می کنند. چنانچه طرح باید مستقیم دوخته شود، از جهت بالای طرح، سوزن را داخل پارچه فرو برده و از سمت پایین بیرون می آوریم.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت ساقه دوزی پهن به شیوه دوخت ساتن را می بینید که روی ساقه یک لاله ارائه شده و توسط خانم منیره جعفری، سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

سوزندوزی پروانه

پروانه درونم رویای دوری را با خودش زمزمه می کند و در سایه روشنی از رنگ ها بر سینه سبز پارچه ای، بسان سرزمینی سبز؛ آرمیده است. جان عاشقی دارد تا هیاهوی زندگی را در بال های کوچک و رنگ در رنگش بر دوش کشد و پرواز کند. نخ ها و رنگ ها، تنها پیرایه هایش در باور زندگی هستند و حرمت دارند. حرمت همان نگاه که هنوزا هنوز فقط دوست می بینید و راستی را باور دارد.

در تصویر زیر طرح پروانه ای بر پارچه سبز و در حلقه ای از ثانیه های مهربان و سرشار می بینید که توسط خانم فریبا نیاوند سوزندوزی شده است. در سوزندوزی این طرح تکنیک های دوخت کوتاه و بلند، سایه روشن دوزی و ساتن دوزی استفاده شده است. بکارگیری نخ های دمسه در رنگ های مختلف به همراه نخ فانتزی یا نخ لمه ؛ جلوه ویژه ای به این سوزندوزی زیبا بخشیده و آن را چشم نوازتر نموده است. برای دیدن تصاویر بیشتر هم می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید

رویش گلی در صبحدم

می توان هر روز، به کمک یک سوزن و اندکی نخ و رنگ، آرام و پر نشاط ، به استقبال رویش گلی در صبحدمی مهربان و سحر انگیز، بر سینه پارچه هایی سپید ؛ رفت و دوباره و دوباره گل هایی دیگر را بر پارچه هایی دیگر دوخت و همه ثانیه های مهربانی و اشتیاق را ماندگار نمود. با این ثانیه های ماندگار همراه شو و هر روز به استقبال رویش و صبح برو، به خورشید درونت سلام کن تا بتوانی ثانیه هایی سرشار تر و پر بارتر را تجربه کنی.

تصویر زیر طرحی بسیار زیبا با گل هایی است که به صورت حاشیه ای دور تا دور یک رومیزی، با نخ ابریشم در کارگاه شب افروز، سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی چشم نواز و زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

پروانه ای برای شلوار جین

طرح هایی از پروانه نیز، همانند طرح های گل بر روی لباس های مختلف جین، مرسوم بوده و اغلب مورد استفاده قرار می گیرد. نوع و انتخاب خود طرح، به عوامل مختلفی بستگی دارد . البته مهم ترین عامل، سلیقه و نوع مصرفی می باشد که مصرف کننده کالای تولیدی سوزندوزی شده به آن رغبت داشته و درخواست اجرای سوزندوزی آن را می دهد.

در تصویر زیر سوزندوزی طرحی از یک پروانه زیبا را می بینید که توسط خانم روزا نورمحمدیان، بر روی یک شلوار جین ؛ اجرا شده است. در سوزندوزی این پروانه بسیار زیبا از رنگ های ترکیبی دمسه به همراه نخ لمه و تکنیک سایه روشن دوزی؛ به شیوه ماهرانه ای استفاده شده است. برای دیدن تصاویر بیشتر هم می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

گلدوزی پروانه روی شلوار جین- روزا نور محمدیان

طرح منظره و شماره دوزی

دوخت طرحی از یک منظره در بیشتر حرفه های سوزندوزی، امکان پذیر می باشد و البته مواد اولیه ای مانند نخ،سوزن، پارچه و تکنیک ها ی منحصر به همان حرفه را، طلب می کند تا بتواند نمادی از هویت حرفه باشد. طرح منظره در شماره دوزی نیز از این قاعده مستثنی نیست. با تکنیک های مرتبط به دوخت این حرفه هم می توان منظره ای از فصل های متفاوت سال، سوزندوزی نمود که موارد مصرف متعددی را در بر می گیرد. انتخاب رنگ ها و نیز نوع تکنیک ها در قسمت های مختلف طرح منظره در فصل ها ی مختلف از سال و حتی ساعت های مختلف از روز مانند شب، صبح و ظهر بسته به نوع فصل؛ تغییر می یابد . یکی از این موارد مصرف می تواند سوزندوزی طرح منظره برای شماره دوزی و در قالب یک تابلوی زیبا از ظهر یک روزبهاری یا تابستانی را تداعی کند .

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت یک منظره در یک روز تابستانی را می بینید که توسط خانم زینت مقدم بر روی پارچه شماره دوزی و با استفاده از تکنیک های دوخت شماره، سوزندوزی شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید .

گل رز روی دامن جین

تقریبا سوزندوزی هر نوع گل و با طیف رنگ های دلخواه، روی هر نوع پارچه ای امکان پذیر است. اما در برخی موارد به دلیل ماهیت و جنس پارچه و اینکه درشت بافت باشد و یا ریز بافت، دارای کش و سطح هموار باشد و یا بدون کش و سطح ناهموار؛ نوع اجرا را دچار تغییراتی می نماید که سوزندوز اگر دارای مهارت کافی باشد، از پس این مهم بر می آید و می تواند طرح های بسیار زیبایی را اجرا نماید.

سوزندوزی روی لباس های جین اعم از کاپشن، کت، مانتو، شلوار ، دامن و… یکی از مفاهیم رایج در دنیای سوزندوی این مقطع از تاریخ پوشاک می باشد و البته به کشور و مکان خاصی تعلق ندارد و هر فرد بر حسب نوع جنسیت، سلیقه و علایق شخصی می تواند طرح دلخواهی را برگزیند و بدوزد و…. و یا در نهایت بپوشد.

نمونه ای از یک سوزندوزی گل رز، بر روی یک دامن جین را در تصویر زیر می بینید که توسط خانم نعیمه منزه با سلیقه و مهارت سوزندوزی شده است. در سوزندوزی این طرح از نخ های دمسه در رنگ های مختلف و تکنیک های ساقه دوزی، کوتاه و بلند و سایه روشن دوزی؛ استفاده شده و علاوه بر کاربردی بودن، بسیار چشم نواز، زیبا و دلنشین نیز می باشد. برای دیدن تصاویر بیشتر هم می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

بخیه تنبل و گندم

طرح هایی که برای دوخت در موارد مختلف از سوزندوزی برمی گزینیم همیشه لازم نیست طرح منسجم شده و متفاوتی باشد. با هر میزان مهارتی که از تکنیک های مختلف دوخت داریم نیز، می توانیم طرح های خوبی ارائه دهیم و فضایی از کار را شکل بخشیم. یکی از این تکنیک ها، دوخت تک زنجیره یا بخیه تنبل می باشد. به کمک این تکیک می توان گل و برگ های متفاوتی را ارائه نمود. این دوخت گاهی در کنار یک ساقه بلند، می تواند تجسمی از یک ساقه گندم باشد و در میان طرح هایی متفاوت در سوزندوزی ها، مورد استفاده قرار گیرد.

تصویر زیر نمونه ای از اجرای دوخت بخیه تنبل به عنوان شاخه های گندم در طرح یک بلوز می باشد که توسط خانم منیره جعفری ، اجرا شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید

سوزندوزی بنفشه روی جیب

طرحی از یک بنفشه در میان حلقه ای چوبی و انگشتانم می نشیند و روزنه ای می شود از یک بهار شیرین و سرسبز. روزنه ای از یک رویای بی کران تا تمام هستی و رویشی با شکوه. همراه سایه روشن هایی زیبا و همگون. و با مهربانی ثانیه هایی که تا خود خدا جریان می یابد.

تصویری از طرح یک بنفشه را در زیر می بنید که توسط خانم ماهدیس فرخنده بر روی جیب یک لباس سوزندوزی شده است. غیر از سوزندوزی روی جیب، دوخت لباس نیز توسط خانم فرخنده اجرا شده است. زیباست اینطور نیست. شما دوست ندارید لباسی به این زیبایی بدوزید و بپوشید. پس از همین حالا دست به کار شوید. حالا هم هنوز دیر نیست. برای دیدن تصاویر بیشتری از آن می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

شماره دوزی بلوز پسرانه

سوزندوزی روی لباس و مصرف آن خاص فقط و فقط خانم ها نیست و هر قشری به تناسب نوع مصرف می توانند بخشی از مصرف این هنرارزشمند را همراه زندگی روزانه خودشان نمایند. خالی از لطف نیست اگر طرحی را برای لباست در نظر بگیری و آماده نمایی که دوست داری و کسی آن را برایت سوزندوزی کند که دوستت دارد.

تصویر زیر نمونه ای از یک طرح زیبا می باشد که توسط آقای هیراد کوچکان آماده شده و خانم خدیجه اصغری مادر ایشان آن را سوزندوزی نموده اند.طرحی است زیبا و دلنشین. شما هم ببینید و لذت ببرید. برای دیدن تصاویر بیشتر هم می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

طرحی از نیلوفر بر بلوز

……. و من نیلوفری بر لباسم می دوزم تا رویش را در صبحدمی شیرین با آفتاب درونم، تجربه ای دیگر باشم.

در تصویر زیر طرحی از گل های نیلوفر را می بینید که بر روی بلوزی از جنس مخمل کشی و به رنگ مشکی، با نخ های لمه و دمسه؛ سوزندوزی شده است . این سوزندوزی بسیار زیبا توسط خانم زهرا مقیمی دوخته شده است. تکنیک های دوخت مورد استفاده در این سوزندوزی، کوتاه و بلند و سایه روشن دوزی است و برای جلوه دهی بیشتر به طرح، نیز نخ های لمه به کار رفته است. برای دیدن تصاویر بیشتر بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

حاشیه تزیینی در گوشه

حاشیه هایی که برای شماره دوزی در نظر گرفته می شوند همیشه ویژه و فوق العاده نیستند . دوختهای متداول و رایجی هم چون دوخت ضربدر و یا متقاطع، نیز می توانند منشا خلاقیت های بی شمار و زیبایی در شماره دوزی باشند. این دوخت ها گاهی یکنواخت و گاهی هم به صورت پله ای اجرا می شوند. البته بر حسب ضرورت تمایل و خواست سوزندوز و مصرف کننده این موارد ، تغییر می یابند.

در نمونه زیر تصویری از این دوخت ساده، بسیار پر کاربرد و زیبا را به صورت پله ای می بینید که پس از آماده سازی دور تا دور پارچه، در گوشه های کار، زیبایی و جلوه بی نظیری را به نمایش گذاشته اند. این نمونه ارزشمند در کارگاه سوزندوزی شب افروز، انجام شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

حاشیه تزیینی با شماره- سوزندوزی شب افروز

دفتر دوخت با جلد گلدوزی

در نمونه های قبلی برای تزیین دفتر دوخت و ایجاد یک جلد برای آن از جنس دیگری از پارچه اصلی مانند چرم و یا مخمل و یا ….. ؛ استفاده شده اما همیشه لازم نیست چنین باشد و می توان از همان جنس و یا رنگ از پارچه استفاده نمود که برای اجرای دوخت های بنیادی استفاده کرده ایم.

در تصویر زیر نمونه ای از یک دفتر دوخت دیگر را می بینید که توسط خانم روزا نورمحمدیان ایجاد شده است. در این دفتر دوخت نیز همانند نمونه های قبلی، ابتدا دوخت های بنیادی روی صفحات مستقل و جدا، سوزندوزی شده و پس از سوزندوزی صفحات، قسمت بالا و پایین هر صفحه نوار دوزی و لبه صفحات نیز با تور دوزی، تزیین شده است. آنگاه این صفحات مستقل روی هم قرار گرفته و با جلدی دقیقا به اندازه و جنس همان پارچه با شیرازه ای ساده از جنس نوار اریب و از یک سمت، به هم متصل گردیده و تشکیل یک دفتر دوخت البته با صفحات اضافه، داده اند. خانم روزا نور محمدیان روی جلد این دفتر طرحی از یک غنچه رز به همراه چند گل دیگر را گلدوزی نموده است. نوشتن نام سوزندوز به همراه سال و مکان اجرای تولید این دفتر سوزندوزی از دوخت های بنیادی، از دیگر ویژگی های این نمونه بسیار زیبا می باشد. برای دیدن تصاویر بیشتری از این دفتر دوخت بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

دفتر دوخت با جلد گلدوزی- روزا نور محمدیان