دوخت های بنیادی سوزندوزی

لباس ها و نوع پوشش همیشه و در طول تاریخ، نمادی از هویت فرهنگی و تاریخی هر ملت می تواند باشد و دقیقا به همین دلیل؛ دوختن لباس در طرح های متفاوت سوزندوزی؛ جهت نشان دادن همان هویت مستلزم رعایت دقت و حوصله ای می باشد که سوزندوز بتواند بر مبنای خواست طرح، نوع دوخت، رنگ و تکنیک های مختلفی را در دوخت لباس؛ بکار گیرد که متناسب با زمان و مکان درخواست شده طرح باشد.

به عبارتی دوختن لباس در طرح های مختلف سوزندوزی، همیشه یکسان نیست و تابع زمان و مکانی می باشد که هر طرح سوزندوزی برای اجرا طلب می نماید. طرح برخی از لباس ها ساده هستند و برخی دیگر پر نقش و نگار. طرح برخی از لباس ها به سده و دوره خاصی از تاریخ تعلق دارد و برخی دیگر به دوره خاصی تعلق ندارد  و در همه موارد قابل استفاده اند. در برخی از طرح ها اصول یک پوشش رسمی رعایت می شود و در برخی دیگر هیچ اصلی رعایت نمی شود و طرح کاملا به صورت فانتزی می باشد . به طور کلی در همه موارد این سوزندوز است که باید با شناختی نسبی سوزن و نخ را به حضوری پر کشش و جاذب از نظر رنگ، تکنیک و شیوه های دوخت مرتبط سازد.

در تصویر زیر نمونه ای  از دوخت لباس روی یک طرح از سوزندوزی را می بینید که توسط خانم ندا فلاح سوزندوزی شده است. این طرح بر روی تکه پارچه ای به صورت جدا و البته بخشی از یک مانتو، سوزندوزی شده و پس از اجرای سوزندوزی به مانتو متصل شده است. سوزندوزی روی لباس در این طرح زنی را با یک کوزه آب بر شانه نشان میدهد که شالی نیز به دور کمرش بسته است. چهره ای در این طرح نمایان نیست و می تواند مرتبط به هر دوره و یا هر شخصی، با هر نشانه ای باشد. در دوخت این طرح از تکنیک های مختلف سوزندوزی مانند دوخت کوتاه و بلند، سایه روشن دوزی، گره فرانسوی، ساقه دوزی، بست دوزی، ساتن دوزی و…. به شیوه ماهرانه ای استفاده شده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی ارزشمند و ماندگار می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

می توان گفت که پر کاربرد ترین دوخت و در عین حال ابتدایی ترین دوخت که جزو الفبای سوزندوزی نیز می باشد، دوخت گره فرانسوی می باشد. که به دلیل آسان بودن اجرا، در بسیاری موارد حتی می توان آن را جایگزین دوخت های دیگر نیز نمود و فضاهای بسیاری را با این دوخت پر نمود.

برای اجرای دوخت گره فرانسوی، ابتدا سوزن را از طرف پشت پارچه به رو می آوریم. سپس نخ را ۳ الی ۵ بار دور سوزن می ییچانیم و به همان نقطه فرو می کنیم. توجه داشته باشید که شصت دست چپ روی نخ و سوزن باشد تا نخ هنگام عبور دوباره در پارچه تغییر فرم ندهد. این دوخت برای پرکردن وسط گل و پرچم استفاده میشود.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت گره فرانسوی را می بینید که توسط خانم ندا فلاح از آموزشگاه شب افروز در میانه یک گل دوخته شده است. هنگام دوخت گره فرانسوی های وسط این گل و درست در میانه دایره از ترکیب رنگ زرد و اندکی قرمز جهت جلوه دهی بیشتر و طبیعی تر شدن سوزندوزی استفاده شده است که بر زیبایی این سوزندوزی نیز افزوده است. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی بسیار زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

دوخت حصیری فشرده یک شیوه بسیار پر کاربرد در پر کردن فضاهای خالی از سوزن دوزی ها می باشد و در اغلب حرفه های سوزن دوزی می توان از این تکنیک  استفاده نمود. یکی از حرفه هایی که به خوبی امکان استفاده از این تکنیک در آن وجود دارد، حرفه گلدوزی می باشد . در مطالب گذشته از موارد استفاده این تکنیک در سرمه دوزی صحبت شد و اینک این شیوه دوخت را در حرفه گلدوزی با دست و بر روی یک برگ می بینید  که به عنوان یکی از شیوه های خوب و پر کاربرد برای دوختن برگ های درشت تر در سوزن دوزی ؛ مورد استفاده قرار گرفته است.

در تصویر زیر نمونه ای از دوخت حصیری فشرده روی یک طرح را می بینید که توسط خانم مریم قلی پور از آموزشگاه شب افروز، سوزندوزی شده است. در این طرح سه گونه برگ وجود دارد که با سه تکنیک دوخته شده است. برگ درشت تر با تکنیک حصیری فشرده ، برگ دراز با تکنیک ساقه دوزی توپر و برگ دیگر نیز با تکنیک دندان موشی کوتاه و بلند به همراه سایه روشن دوزی دوخته شده است. چند رز ستاره ای در اطراف با رنگ های نارنجی و گل بهی و در مرکز طرح به صورت سایه روشن با دو رنگ نارنجی در مرکز و زرد در کناره، جلوه ویژه ای به کل طرح بخشیده است. تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا را می توانید با کلیک بر روی کلمه نشانی بیابید.

دوخت های بنیادی سوزن دوزی دنیایی بسیار پر رمز و راز دارند و البته هر کدام به تنهایی جایگاه خاص خودشان را دارند و می توانند در این جایگاه نقش افرینی کنند ولی گاهی با کمی مهارت و خلاقیت می توان این دوخت ها را با یکدیگر ترکیب یا تلفیق نمود و با این ترکیب و تلفیق، نقوش و حاشیه هایی زیبا؛ ایجاد نمود. حاشیه هایی که می توانند جایگزین مناسبی برای یک طرح و دقیقا به جای یک طرح باشند و از آن برای تزیین لبه های مختلف در لباس ها و دیگر موارد سوزن دوزی ها، استفاده نمود.

نمونه ای از ترکیب دوخت های بنیادی را به صورت حاشیه ای زیبا در زیر می بینید که توسط خانم رقیه اپرناک از آموزشگاه شب افروز؛ ایجاد شده و از آن جهت تزیین لبه یک لباس بافتنی؛ استفاده شده است.این حاشیه زیبا ترکیبی از دوخت های زنجیره دو رنگ، پتویی بسته، رز عنکبوتی، رز ایرانی،و….. می باشد. برای دیدن تصاویر بیشتری از این سوزندوزی زیبا می توانید بر روی کلمه نشانی کلیک نمایید.

یکی از کاربرد های مهم گره فرانسوی استفاده از این دوخت در منظره دوزی می باشد. گاهی در دوخت منظره می توان بخش هایی وسیع از زمین و یا درخت را با گره فرانسوی پر نمود و یا از این دوخت جهت نشان دادن میوه ها روی درخت و درختچه ها و نیز به عنوان گل بر روی ساقه های بلند و کوتاه و یا در میان علف ها و زمین چمن، استفاده نمود. که در هر صورت می تواند فضای مورد استفاده را بسیار دلنشین و زیبا؛ نمایان سازد.

نمونه ای از این دوخت را بر روی طرحی از قارچ در تصاویر زیر می بینید که توسط خانم ها ندا فلاح و سارا میر محمدی؛ از آموزشگاه شب افروز؛ دوخته شده است. در فضایی یکسان از یک طرح، خانم فلاح و میر محمدی با استفاده از دوختی یکسان یعنی گره فرانسوی توپر توام با تغییر رنگ؛ جلوه ای کاملا متفاوت و چشم نواز از منظره را به وجود آورده اند؛که دیدن و مقایسه این دو نما و فضا خالی از لطف نیست. برای دیدن تصاویر بیشتری از سوزندوزی  خانم ندا فلاح و خانم سارا میر محمدی می توانید بر روی کلمه نشانی۱ و نشانی۲ کلیک نمایید.